Th Xun Qunh thng vit v nhng tnh cm gn gi, bnh d trong i sng gia nh v cuc sng thng ngy, biu l nhng rung cm v kht vng ca mt tri tim ph n chn thnh, tha thit v m thm. Bi th “Ting g tra” ca n s Xun Qunh c vit trong thi k u ca cuc khng chin chng quc M xm lc, in ln u trong tp “Hoa dc chin ho” nm 1968. Bi th gi v nhng k nim p ca tui th vi tnh cm b chu, qua th hin tnh cm gia nh v tnh yu qu hng su sc. Mi cc bn tham kho mt s bi vn phn tch “Ting g tra” m Baithohay.com tng hp trong bi vit sau cm nhn v p ca tc phm ny.
Bi vn phn tch bi th “Ting g tra” ca Xun Qunh s 1
Xun Qunh (1942 1988) l nh th n c nhiu ngi yu thch. Th ch tr trung, si ni, giu cht tr tnh, vn xut thn t nng thn nn Xun Qunh hay vit v nhng ti bnh d, gn gi ca cuc sng i thng nh tnh m con, b chu, tnh yu, tnh qu hng, t nc. Ngay t tp th u tay T tm Chi bic (in chung 1963), Xun Qunh gy c s ch bi phong cch th mi m. Hn hai mi nm cm bt, ch sng tc nhiu tp th c gi tr, to n tng kh qun trong lng ngi c.
Bi th “Ting g tra” c vit trong nhng nm u ca cuc khng chin chng quc M trn phm vi c nc. B thua au chin trng min Nam, gic M in cung m rng chin tranh ph hoi bng my bay, bom n… ra min Bc, hng tn ph hu phng ln ca tin tuyn ln.
Trong hon cnh nc si la bng y, hng triu thanh nin ln ng vi kh th x dc Trng Sn i nh M, M lng phi phi dy tng lai. Nhn vt tr tnh trong bi th l ngi chin s tr ang cng ng i trn ng hnh qun vo Nam chin u. “Ting g tra” gi nh v nhng k nim p ca tui th v tnh b chu. Tnh cm gia nh, qu hng lm su sc thm tnh yu t nc.
Bao trm bi th l ni nh cn co, da dit. Nh nh, l tm trng tt yu ca nhng ngi lnh tr va bc qua hoc cha bc qua ht tui hc tr phi bung cy bt, cm cy sng ra i nh gic cu nc. Ni nh y tht gin d v c th. Ch mt ting g tra bt cht nghe thy khi dng chn bn xm nh l gi dy c mt tri thng nh.
Ting g nhy lm xao ng nng tra v cng lm xao xuyn hn ngi. Nghe ting g m nh nghe thy ting qu hng an i, v v v tip thm sc mnh. ip t nghe c nhc li ba ln, m u ba cu th lin tip th hin s rung cm cao trong tm hn chin s:
Trn ng hnh qun xa
Dng chn bn xm nh
Ting g c nhy
Cc… cc tc cc ta
Nghe xao ng nng tra
Nghe bn chn mi
Nghe gi v tui th
Qu nh hin ln r nt trong tm tng v nhng k nim tui th ln lt sng dy qua nhng hnh nh thn thng. Ting g tra nhc nh n rm hng nhng trng ca my ch mi m, mi vng xinh xn, mn . Ting g tra khin ngi chu xa nh nh n ngi b knh yu mt i tn to.
Thng bit my l cnh a chu t m xem g , b b mng: G m my nhn, Ri sau ny lang mt. Chng hiu h thc ra sao nhng chu tin l tht: Chu v ly gng soi, lng di th lo lng. Gi y, a chu trng thnh ao c tr v thi b bng li c nghe ting mng yu ca b, c thy bng dng quen thuc ca b khum tay soi trng, cht chiu tng mm hi vng s c c mt n g con ng c.
Sut mt i lam l, lo toan, b chng bao gi ngh n bn thn m ch lo cho chu, bi a chu i vi b l tt c. B thm mong n g thot khi nn dch mi khi ma ng ti: cui nm bn g, Chu c qun o mi. Ao c ca a chu c c ci qun cho go, ci o cnh chc bu cn nguyn vn ln h st sot v thm mi vi mi c nhn ln gp bi trong lng b yu chu. Hnh phc gia nh gin d, m m m rt i thing ling cng bao kht vng tui th dng nh gi gn c trong ting g tra:
Ting g tra
Mang bao nhiu hnh phc,
m chu v nm m
Gic ng hng sc trng.
Thng qua ni nh c khi dy t ting g tra, nh th Xun Qunh miu t tm hn trong sng, hn nhin v tnh cm yu mn, knh trng b ca mt em b nng thn. Tnh b chu thm thit tr thnh mt phn quan trng trong i sng tinh thn ca ngi chin s hm nay ang trn ng hnh qun chin u bo v qu hng, t nc:
Chu chin u hm nay
V lng yu T quc
V xm lng thn thuc
B i, cng v b
V ting g cc tc
trng hng tui th
Kh th cui cng l li tm s chn thnh ca a chu chin s trn ng ra tin tuyn gi v ngi b knh yu hu phng. T tnh cm c th l tnh b chu n tnh cm ln lao nh lng yu T quc, yu xm lng thn thuc u c biu hin bng hnh thc ngh thut gin d, mc mc nh li n ting ni hng ngy; y vy m n li gy xc ng su xa bi nh th ni gip chng ta nhng iu thing ling nht ca tm hn.
c bi th Ting g tra ca Xun Qunh, mt ln na chng ta nhn thy rng nh vn Nga I-li-a -ren-bua tht sng sut khi c kt nn chn l: Dng sui vo sng, sng vo di trng giang Vn-ga, con sng Vn-ga i ra b. Lng yu nh, yu lng xm, yu min qu tr nn lng yu T quc.
Bi vn phn tch bi th “Ting g tra” ca Xun Qunh s 2
Xun Qunh l nh th n xut sc ca nn vn hc hin i. B thng vit v nhng g bnh d gn gi trong i sng thng ngy. Th ca b thng c ging iu si ni tr trung mnh bo v giu cht tr tnh. “Ting g tra” c vit vo thi k u ca cuc khng chin chng M th hin tnh yu thng t quc, qu hng trong su lng v thm thit l tnh b chu.
c lm theo th th 5 ch c s bin i linh hot. Cch gieo vn lin nhng cu 2, 3 xen k l vn dn cch. Th th ny thch hp k li k c v k nim.
Trn ng hnh qun xa
Dng chn bn xm nh
Ting g ai nhy :
“Cc… cc tc cc ta”
Ting g cc tc bui tra li du n su m trong lng ngi chin s n gn vi k nim su sc tui u th, chnh v vy trong v vn m thanh ca lng qu, ngi chin s nghe thy r nht l ting g cc tc. Vo mt bui tra h ti mt lng qu vng v, trn ng hnh qun ngi chin s c tip sc t ting g tra.
“Nghe xao ng nng tra
Nghe bn chn mi
Nghe gi v tui th”.
ip t “nghe” c t 3 cu u lin tip nhn mnh giu cm xc m ting g tra em li: Vi li n d chuyn i cm gic, ly thnh gic thay cho th gic. Ting g tra lm xao ng c khng gian lm xao ng c lng ngi. Ting g tra lm thc dy c nhng k nim tui th.
Cch hiu ngha ca c hai cu th “Nghe xao ng nng tra”, “Nghe gi v tui th” thin v ngha bng th cu th “Nghe bn chn mi” th thin v ngha en. Cch o trt t cc cu khng ging nhau lm cho m iu cc cu th thay i, trnh c s nhm chn v din t s bi hi xao xuyn ca tm hn. Ting g tra c cm nhn t nhiu gic quan bng c tm hn.
Nhng cu th m u khng c n hon ton gin d nh mt bi ng dao nhng n lm cho lng ngi c nh li v s trong trng sinh ng v thn thit. Nhng k nim tui th sau mi cu th “Ting g tra” li gi ln k nim:
“Ting g tra
rm hng nhng trng
Ny con g mi t
Khp mnh hoa m trng
Ny con g mi vng
Lng ng nh mu nng”.
Sau mt cu k l mt cu t, cu t c kt cu sng i v lp li t “Ny” l t dng ch v lu ngi nghe tng tng. Cc tnh t “hng”, “trng”, “ng” u l gam mu ti sng gi ln bc tranh n g lng ly tc gi cn s dng bin php so snh “Lng ng nh mu nng” gi ln v p rc r.
Tc gi to ra iu bt ng trong bi th khng miu t ting g tra m ni n s xut hin bt ng “ rm hng nhng trng” l php l m ting g tra em li.
Bi vn phn tch bi th “Ting g tra” ca Xun Qunh s 3
Ting g tra ca Xun Qunh c sng tc vo thi k u ca cuc khng chin chng M. Bi th vit v nhng k nim tui th thn thng gn vi ngi b m tc gi v cng yu qu. Ting g tra khng ch gi v tui th m cn lm bng sng c hin ti v tng lai bi tnh yu tha thit vi qu hng, t nc.
Cng nh nhiu tc phm c vit vo nhng nm u ca cuc khng chin chng M, bi th ny cng hng vo ch chung ca vn hc thi k ny: lng yu nc v c v tinh thn chin u ca nhn dn ta. V th, tc phm c nhiu k nim ring ca nh th nhng hnh tng nhn vt trung tm li l ngi chin s ang trn ng hnh qun ra tin tuyn. Ci ti ring ca ngi ngh s ha cng ci ta chung ca c th h, c dn tc mt cch t nhin, va gn gi, va cao c, thing ling, lay ng lng ngi.
Cm hng ca tc gi c khi gi t vic nghe thy ting g nhy khi dng chn bn xm nh trn con ng hnh qun ra trn. Tt c c gi v t mt m thanh quen thuc, bnh thng ting g mi cc tc trong bui tra. Ting g gi li trong tm tr ca ngi chin s nhng hnh nh v k nim p ca tui th: Ting g tra gn lin vi nhng con g mi m, g mi vng ca tui th u.
Ting g tra gn lin vi ngi b rt mc yu thng v chm lo cho chu. Ting g gn vi m c b nh c c mt b qun o mi n tt t tin bn g. Ting g tra cng vi ngi chin s hnh qun vo cuc chin, khc su thm tnh cm tha thit dnh cho qu hng t nc.
Xm nh l xm nh no trn chng ng hnh qun khng mt mi, ngi c khng bit v tc gi cng khng ni r. Ch c ting g l rt thc, rt i, rt thn thng v gn gi, khin cho ngi chin s y xit bao xc ng. Tip sau ip t nghe ni tip nhau, c nhc li ba ln nh nhng d bo k diu ca ting g.
Ting g lm xao ng, lm du bt i ci oi bui ban tra, xua tan ni mt mi bc chn ngi chin s v nh thc nhng k nim ngt ngo thi th u, a cc anh sng li nhng nm thng ti p, hn nhin nht ca cuc i. on u m ra khng kh rt i thanh bnh, tri ngc hn vi nhng au thng mt mt m hng ngy, hng gi nhng ngi lnh phi i mt, ng u.
Sau ting g nhy hin ti, sang kh 2, 3, 4 gi v nhng k nim ngt ngo ca tui th. Ba kh th, cng ip t ting g tra, khin nhng k nim thn thng v p c th a v. Qua cc cu th chng ta nh c cng ngi chin s y sng nhng ngy thng m m trong tnh yu thng ca b. Tui th y c dt ln bi nhng k nim v nhng ch g mi m, g mi vng, v chuyn nhn g b b mng yu, v hnh nh b khum soi trng, v tm lng cht chiu, u ym ca b v ni khao kht c c qun o mi.
Cng c, nhng rung ng tha thit v tui th trong tro cng dng ln tha thit. Qua nhng dng th m nh, thnh tht nh nhng nt nhc trong veo, hnh nh ngi b hin ln tht p , hin t nh mt b tin. B dnh tt c sc lc v tnh yu cho a chu nh, tn to, cht chiu, chm sc, nng tng qu trng, tng ch g con nh nng hnh phc, m c nh b v gin d ca a chu th di.
Hnh nh a b xng xnh, st sot trong b qun o mi nghe sao m cm ng n nao lng. y u ch l mt b qun o mi bit ku st sot m cn l ni sung sng v cm ng ca a chu, m cn l nim hnh phc, l tm lng chan cha yu thng ca b dnh cho chu.
Sau ting g tra ln th 4, ngi lnh hng hn vo trong tm tng gii by lng mnh. Bng cch biu t ny, nh th va by t c ni nh da dit v ngi b phng xa, va bc l c nhn thc ca mnh v trch nhim ca ngi cm sng.
Xun Qunh s dng th th ng ngn vi s sng to linh hot. ip ng: ting g tra, nghe kt ni cc phn ca bi th v im nhp cho tng cung bc cm xc ca nhn vt tr tnh. Ngn ng th gin d, trong sng. Li th v cng xc ng.
Ting g tra tr thnh ting ni ca qu hng, ca nhng ngi rut tht, ca c dn tc v t nc lc by gi, gic gi ngi cm sng. T nhng k nim tui th thm m tnh b chu, cm hng ca bi th c m rng, hng ti tnh yu t nc, nhc nh nhng ngi chin s cm chc tay sng tin ln chng k th xm lc bo v s bnh yn cho gia nh, cho qu hng t nc, cho nhng k nim p , trong sng ca tui th.
Bi vn phn tch bi th “Ting g tra” ca Xun Qunh s 4
T lu ta bit n ting th va si ni va m thm m tha thit, trong sng ca Xun Qunh, nay n vi Ting g tra li mt ln na ta bt gp iu cm xc y. Bi th l s bc l tnh cm yu qu hng, t nc chn thnh, su lng ca nh th qua hnh tng ting g tra. l m thanh gi v nhng k nim, nhng cm xc thing ling v ni chn bnh yn cho tm hn con ngi.
Ting h tra l m thanh gin d, quen thuc ca lng qu Vit. n gi v cuc sng yn , s lao ng yn vui, m p ca ngi nng dn quanh nm sau ly tre lng. y, bng nhng cm xc mi m, nng nn rt ring Xun Qunh thi vo th m thanh y mt v p rt thing ling ca nhng cm xc u th ca ngi lnh hnh qun. N lm xao ng ci nng tra trn ng hnh qun.
m thanh y lm cho anh nh ang sng li thi th u p ca mnh, n nh tip thm sc mnh cho i chn anh bt mi, cho lng anh xc ng dt do. Vi ngha nh vy, ting g tra l m thanh, ting gi ca qu hng, gia nh, xm lng cn in m trong lng ngi lnh ra trn, tr thnh hnh trang ca ngi lnh tr.
“Cc…cc tc cc ta
Nghe xao ng nng tra
Nghe bn chn mi
Nghe gi v tui th”.
n on th th hai, trong hai mi su cu th, cu th Ting g tra c nhc li ba ln, m thanh y gi v bao k nim thn yu. Xa xa ting g tra vng li, ngi chin s nh v ngi b thn yu cht chiu tng qu trng hng. Nhng qu trng hng, n g chi cht ng c.
“Ting g tra
rm hng nhng trng
Ny con g mi m
Khp mnh hoa m trng
Ny con g mi vng
Lng ng nh mu nng.”
Ting g tra ct ln ni xm nh, ngi chin s nh v ngi b thn yu. Tui th sng bn b c bit bao k nim ng nh, tnh hiu k, t m ca tr th quan st con g trng. Ri b b mng, s mt b lang, trong lng chu hin ln lo lng:
“Ting g tra
C ting b vn mng
G m my nhn
Ri sau ny lang mt
Chu v ly gng soi
Lng di th lo lng
Khi gi ma ng ti
B lo n g toi
Mong tri ng sng mui
cui nm bn g
Chu c qun o mi.”
Ni bt qua sut nhng cu th y l hnh nh ngi b cht chiu, ginh gim yu thng chu. B lun n cn, hi sinh v mt nhc mong c c mt n g tt gip chu c nhng b qun o mi, d n ch nh thi nhng m thm tha bit bao nhiu.
on th nghe gin d m tht gn gi nhng no, nhng chi tit tc gi miu t gn b thn thuc vi qu hng lng xm, hn th n l nhng k nim khng bao gi phai nht trong tm tr tr th. Ni lo ca b tht cm ng xit bao, n g kia s b cht nu nh sng mui gi lnh v chu b li chng c may o mi.
“i ci qun cho go,
ng rng di qut t
Ci o cnh trc bu
i qua nghe st sot”
Chu nh mi sau mi ln g c bn, b li ra ch chn mua cho chu yu b qun o tht p. Tnh cm yu thng nng hu b lun dnh trn cho chu, cho con. Tui th sng bn b y l qung i y p nhng k nim kh qun. Ln th t Ting g tra li ct ln. Ting g gi v nhng gic m ca ngi lnh tr.
“Ting g tra
Mang bao nhiu hnh phc
m chu v nm m
Gic ng hng sc trng.”
m thanh xao ng ca ting g tra bnh d m thing ling, n gi tnh cm p trong lng ngi chin s hnh qun ra trn. m thanh y nh ting ca qu hng, t m thn yu. Ting g tra, u ch l m thanh ca mt con vt v tri m n l ting gi ca tui th, ca yu thng hng, l nhng m thanh ca k c ti p, trong sng theo chu sut mt i. n c m nh, m vang day dt mi trong lng nh th, trong nhng gic m tui nh.
m thanh y i vo tim thc a chu nh, y du dng m xc ng thing ling v n gn vi tnh b cao c. cng l l do ngi chu sng cng hin:
“Chu chin u hm nay
V lng yu t quc
V xm lng thn thuc
B i, cng v b
V ting g cc tc
trng hng tui th.”
ip t “v” c lp li 4 ln lin tip nhn mnh mc ch chin u ca ngi chin s. l v t quc thn thng, v xm lng que thuc ni chn rau ct rn ca tui th, nhng t nc qu hng v cng v tn, mnh mng y cng ch mi hu hnh trong dng b thm lng hi sinh, gn vi m thanh ca ting g tra quen thuc. Hai ting “b i” vang ln nghe mi tha thit m m thm lm sao, n va xc ng thing ling, va bng si mnh lit.
Ging nh n c chc tro ra t tn y lng thn thc khng th km lng. Ting g cng l ting gi thn yu ca b, ca m, ca qu hng. Ting gi thn yu y nh l nim tin cho ngi chin s trong cuc chin u bo v qu hng yu du.
Qua y thy c tnh cm tin tuyn hu phng ca nhn dn ta trong cuc khng chin, gian kh c th lm mt mi, bom n c th hy dit mi th nhng nhng tnh cm v b, v nhng k nim u th cng ting g tra khng bao gi cht m vn cn nguyn la, vn c dng dng trong lng ngi.
Bi th “Ting g tra” l mt nt trm su lng, da dit ca ngi lnh trn bc ng hnh qun gian kh, nhng ting g y cn l tn gi khc ca k nim, ca hi c, ca tnh b chu thing ling bt dit. vi cch s dng linh hot ip t, cc hnh nh gin d m xc ng, Xun Qunh truyn ti c tht chnh xc lng mnh ti c gi.
Bi vn phn tch bi th “Ting g tra” ca Xun Qunh s 5
Theo thi gian, mi th lun c th thay i theo quy lut nm thng nhng c l c mt iu khng bao gi thay i l nhng rung ng do k nim tui th em li m mi ngi u c. i vi Xun Qunh k nim y l ting g “cc…cc tc cc ta” ca nhng nm thng sng m m bn ngi b knh yu. T nhng tnh cm tha thit mn yu b, ngi c cm nhn su sc tnh yu qu hng t nc m nh th mun gi gm.
Bi th c sng tc vo nm 1968, thi k u ca cuc khng chin chng M c lit v gian kh, trong hon cnh , nh th chn cho mnh mt im gi cm xc l trn con ng hnh qun:
Trn ng hnh qun xa
Dng chn bn xm nh
Ting g ai nhy :
“Cc… cc tc cc ta”
Nh mt li k v chuyn hnh trnh bt gp cm xc, trn con ng hnh qun, khi i qua mt xm nh, nghe ting g vng ra, vng v c mt vng tri bng khung xc cm. Ting g y va vang ln th:
Nghe xao ng nng tra
Nghe bn chn mi
Nghe gi v tui th
T “nghe” c ip li ba ln t u ba cu th nh bt ln nim xc cm xao xuyn bng khung kh t ca lng ngi. Ting g dng nh c mt sc mnh gh gm khin cho ch va ct ln lm cho nng ng phi xao ng hay c l chnh l lng ngi xao ng lm cho nng nhn nh ng sang.
Ch cn nghe c ting g y m bao nhiu mt nhc trn con ng hnh qun nh tan bin ht bi k c tui th theo ting g a v lm cho bn chn vi mi. Khi y, mi hnh nh ca tui th nh a v trong tm tr tc gi:
Ting g tra
rm hng nhng trng
Ny con g mi m
Khp mnh hoa m trng
Ny con g mi vng
Lng ng nh mu nng
Ting g tra
C ting b vn mng:
– G m my nhn
Ri sau ny lang mt!
Chu v ly gng soi
Lng di th lo lng
K nim tui th bn b l nhng c g mi m “khp mnh hoa m trng” cng “lng ng nh mu nng”. Ri c ting b mng nhn g s lang mt u l nhng hnh nh khng th no phai nha trong k c Xun Qunh. K nim y cn l tnh cm cht chiu thm kn ca b:
Ting g tra
Tay b khum soi trng
Dnh tng qu cht chiu
Cho con g mi p
Hnh nh ngi b “tay khum soi trng” tht p, tht hin t, l hnh nh ca mt ngi b tn to, chu o sm hm lo cho n g trng v cng l lo cho gia nh thn yu.
C hng nm hng nm
Khi gi ma ng ti
B lo n g toi
Mong tri ng sng mui
cui nm bn g
Chu c qun o mi
i ci qun cho go
ng rng di qut t
Ci o cnh chc bu
i qua nghe st sot
Mi hi vng b u t vo n g, b lo tri sng mui, n g khng chu c v ch mong cui nm bn g c c tin cho chu mua qun o mi. C l hnh nh ca nhng b qun o c i bng tin bn g, i bng nhng tn to sm hm ca b v cng c bit, l chic qun cho go rng n qut t, ri chic o chc bu rng thng thnh, khi i li nghe st sot.
Tt c nhng mn y tuy bnh d m ht sc thn thng, tru mn, khng ch l ci qun, ci o m cn l cng sc, tnh cm yu thng ca ngi b thm lng cho chu. Tnh cm y lun c n giu trong ting g tra:
Ting g tra
Mang bao nhiu hnh phc
m chu v nm m
Gic ng hng sc trng
V t tnh cm gia nh c th, Xun Qunh khi qut ln tnh cm ln lao rng ri l tnh yu t quc:
Chu chin u hm nay
V lng yu T quc
V xm lng thn thuc
B i, cng v b
V ting g cc tc
trng hng tui th
Ta nh hnh dung ra tm trng ngi lnh t nhng k nim v tui th ca mnh m khi quay v thc ti vi con dng hnh qun tr nn giu lng hng hi vi ging th trn tr sinh kh. Xun Qunh khng nh mc ch chin u hm nay l v t quc, v b, v k nim tui th m m ca mnh.
“ trng hng tui th” khng n thun l nhng hnh nh k nim m cn biu tng cho s m m, thanh bnh ca mt lng qu m khi gic M n ph tan s yn bnh y. V nh th khng nh mnh chin u hm nay chnh l v mun bo v qu hng, bo v s yn bnh ca mi mi nh trn t quc.
Bi th ch vi ngn t v hnh nh gin d nhng tht d i su vo lng ngi, ta cm nhn r nt tnh cm ca hai b chu thm thit ha quyn trong tnh yu qu hng t nc.
Bi vn phn tch bi th “Ting g tra” ca Xun Qunh s 6
Xun Qunh (1942-1988) nh th ni ting vi nhng bi th nh Thuyn v bin; Sng; Ting g tra… biu l mt hn th nng nn, m thm do dt thng yu. Bi th ting g tra c vit vo nhng nm u ca cuc khng chin chng M. Ting g tra l m thanh, ting gi ca qu hng, gia nh, xm lng cn in m trong lng ngi lnh ra trn, tr thnh hnh trang ca ngi lnh tr.
Ting g nh ai nhy cc…cc tc cc ta ct ln ni xm nh. Ting g l m thanh rt bnh d, quen thuc ca lng qu bao i nay. Vi ngi lnh, m thanh quen thuc y gy cho anh bao xc ng. N lm xao ng ci nng tra trn ng hnh qun. m thanh y lm cho anh nh ang sng li thi th u p ca mnh, n nh tip thm sc mnh cho i chn anh bt mi, cho lng anh xc ng dt do:
Cc…cc tc cc ta
Nghe xao ng nng tra
Nghe bn chn mi
Nghe gi v tui th
n on th th hai, trong hai mi su cu th, cu th Ting g tra c nhc li ba ln, m thanh y gi v bao k nim thn yu. Xa xa ting g tra vng li, ngi chin s nh v ngi b thn yu cht chiu tng qu trng hng. Nhng qu trng hng, n g chi cht ng c. Ta nh thy rt nhiu g, rt nhiu mu sc v la g:
Ting g tra
rm hng nhng trng
Ny con g mi m
Khp mnh hoa m trng
Ny con g mi vng
Lng ng nh mu nng.
Trong bc tranh g m Xun Qunh miu t rt c bit, rm vng ng ln lc nhng qu trng hng, con g mi m c b lng an xen cc mu trng, en, hng… trng n ging hnh hoa vn m ngi ngh s to hnh chm ph. nh vng rc r ca con g mi vng, lng ng ln nh mu nng, b cng chu va tung nhng ht cm, ht go cho l g n, quan st nhng ch g xinh p ang nht thc quanh sn.
Chu cng b m tng ch g trong vn nh. Ting g tra ct ln ni xm nh, ngi chin s nh v ngi b thn yu. Tui th sng bn b c bit bao k nim ng nh, tnh hiu k, t m ca tr th quan st con g trng. Ri b b mng, s mt b lang, trong lng chu hin ln lo lng:
Ting g tra
C ting b vn mng
G m my nhn
Ri sau ny lang mt
Chu v ly gng soi
Lng di th lo lng
Chu cn lm sao qun c hnh nh Tay b khom, soi trng… b “tn to” “cht chiu” tng qu trng hng cho con g mi p l chu li nh n bao ni lo ca b khi ma ng ti:
Khi gi ma ng ti
B lo n g toi
Mong tri ng sng mui
cui nm bn g
Chu c qun o mi.
on th nghe gin d m tht gn gi nhng no, nhng chi tit tc gi miu t gn b thn thuc vi qu hng lng xm, hn th n l nhng k nim khng bao gi phai nht trong tm tr tr th. Ni lo ca b tht cm ng xit bao, n g kia s b cht nu nh sng mui gi lnh v chu b li chng c may o mi.
i ci qun cho go,
ng rng di qut t
Ci o cnh trc bu
i qua nghe st sot
Chu nh mi sau mi ln g c bn, b li ra ch chn mua cho chu yu b qun o tht p. Tnh cm yu thng nng hu b lun dnh trn cho chu, cho con. Tui th sng bn b y l qung i y p nhng k nim kh qun.
Ln th t Ting g tra li ct ln. Ting g gi v nhng gic m ca ngi lnh tr.
Ting g tra
Mang bao nhiu hnh phc
m chu v nm m
Gic ng hng sc trng.
m thanh xao ng ca ting g tra bnh d m thing ling, n gi tnh cm p trong lng ngi chin s hnh qun ra trn. m thanh y nh ting ca qu hng, t m thn yu.
Chu chin u hm nay
V lng yu t quc
V xm lng thn thuc
B i, cng v b
V ting g cc tc
trng hng tui th
Trong bi th c ba cu th rt hay rm hng nhng trng; gic ng hng sc trng; trng hng tui th c ba cu th u ni v hnh phc tui th, hnh phc gia nh lng xm. Hnh nh ngi b hin ln trong tm tr ngi chin s hnh qun ra trn tht p.
Lu Trng L khi nghe “Xao xc g tra gy no nng” nh v nt ci en nhnh, mu o ca m hin i xa. Bng Vit khi xa qu nh v qu qua hnh nh ngi b knh yu. Ting tu h ku gi h v, nh bp la p iu nng m b nhen nhm sm hm. V bi th Ting g tra ca Xun Qunh gi nh v b qua ting g xao xc ban tra.
Bi th Ting g tra l bi th hay tha thit ngt ngo. Ting g cng l ting gi thn yu ca b, ca m, ca qu hng. Ting gi thn yu y nh l nim tin cho ngi chin s trong cuc chin u bo v qu hng yu du.
Bi vn phn tch bi th “Ting g tra” ca Xun Qunh s 7
Nhc n chin tranh, chng ta thng hnh dung ra s him nguy, s bo tn ca khi la chin tranh. Khi vit v ti chin tranh, ti ngi lnh th cc tc gi thng c xu hng ti hin li khng kh d di, c lit ca chin tranh hay xy dng hnh tng v nhng ngi lnh anh hng, qu cm.
Cng vit v ti chin tranh, nhng bng tm hn nhy cm ca ngi ph n, Xun Qunh khng ti hin li ci d di ca chin tranh m khai thc kha cnh nhy cm hn, chnh l i sng tinh thn ca con ngi khi ra lnh. Bi th “Ting g tra” th hin su sc iu ny.
Ngay trong phn u ca bi th, nh th Xun Qunh m ra mt khng gian hnh qun ca nhng ngi lnh, sau nhng chng hnh qun y mi mt th h dng chn bn mt xm nh. V ti y, m thanh ca cuc sng vng li khin cho h nh v nhng k c ca tui th, cm xc v qu hng cng cht a v trong tm tr:
Trn ng hnh qun xa
Dng chn bn xm nh
Ting g ai nhy
Cccc tc cc ta
Ting g nhy vng li t xm nh c tc ng mnh m n tinh thn, cng nh tm hn ca nhng ngi lnh. Ting g Cc cc tc cc ta quen thuc m v cng thn thng i vi mi con ngi- bi v n gn lin vi cuc sng i thng, gn lin vi nhng k c ca tui th. Bi vy khi nghe ting g nhy th nhng ngi lnh cm thy nhng mi mt ca cuc hnh trnh nh b xua tan, nhng k c ca tui th cng trn v nh thc l:
Nghe xao ng nng tra
Nghe bn chn mi
Nghe gi v tui th
Khng ch m thanh ting g thn quen m c nhng hnh nh m nhng ngi lnh quan st c cng gi ln bao cm xc, l hnh nh ca nhng rm y p nhng qu trng hng. Mu sc rc r ca nhng con g mi hoa m, hay mu lng vng ng ca nhng ch mi vng khin cho bc tranh tra hin ln sng ng v gi ra cho chng ta mt cm nhn, chnh l khng kh chin trng nh b y li v pha sau, trc mt ngi c l bc tranh v s sng.
Ting g tra
rm hng nhng trng
Ny con g mi m
Khp mnh hoa m trng
Ny con g mi vng
Lng ng nh mu nng
Xc ng hn na, m p hn na chnh l hnh nh, m thanh ca ting g gi dy trong tm hn ca nhng ngi lnh hnh nh ca ngi b y thn thng cng nhng k c, k nim ca hai b chu:
Ting g tra
C ting b vn mng
G m my nhn
Ri sau ny lng mt
Chu v ly gng soi
Lng di th lo lng
Hnh nh ngi b hin ln y t nhin nh mt min k c cht c gi m. Cng trong khng gian tra, trong ting g y rn khng gian c ting ca b C ting b vn mng, b mng yu a chu v nhn nhng con g ang , theo quan nim dn gian xa th nhn g s b lang mt, tr nn xu x. B nhc nh a chu khin cho ngi chu lo lng m v nh ly gng soi. Ngi b hin ln trong chc lt nhng li khin cho ngi c cm ng khn ngui. Bi trong chin tranh vn m ln th tnh cm p nh th, l tnh b chu, tnh cm gia nh.
Bi vn phn tch bi th “Ting g tra” ca Xun Qunh s 8
Xun Qunh l nh th ca hnh phc i thng vi nhng rung cm, kht vng mnh lit ca mt tri tim ngi ph n chn thnh, m thm. Th Xun Qunh a dng vi nhiu ti phong ph nh tnh yu qu hng t nc, tnh b chu, tnh mu t, tnh yu la i,…
Bi th ting g tra c vit trong thi k u ca cuc khng chin chng M va l ting ni ca tnh cm gia nh, va l cu chuyn ca thi i. Tnh yu b gn vi tnh yu t quc, tnh cm gia nh lm su sc thm tnh yu qu hng, t nc.
Mch cm xc ca bi th lun chuyn t hin ti tr v qu kh v sau cng li v vi thc ti. S thay i v thi gian cng chnh l s lun chuyn dng cm xc ca tc gi. M u bi th, vi ging iu nh nhng, t nhin cng li l ngn gn, hm sc Xun Qunh khin ngi c hnh dung ra cu chuyn v ngi chin s trn ng hnh qun mt mi, dng chn ngh li ni xm lng ban tra, nghe thy ting g nhy v bt gic ngh v k nim tui th cng ngi b knh yu ca mnh:
Trn ng hnh qun xa
…. Nghe gi v tui th
Ting g tra c m phng rt c th cc…cc tc cc ta gi ln s thn thng, quen thuc i vi ngi chin s, n chnh l m thanh khi gi nim xc cm trong lng ngi. T nghe c ip li ba ln vi nhng hnh nh n d chuyn i cm gic Nghe xao ng nng tra, nghe bn chn mi, nghe gi v tui th khng nh sc lan ta ca ting g. N khng ch lm thay i v ngoi cnh, v cm gic m cn thm su vo tm hn vi sc mnh nh thc tim thc ca tui th, gi nhng cm xc dng nh c ng qun thc dy. Nhng du n tui th cng tnh cm b chu cht a v.
Nhng k nim tui th ca ngi chin s hin v v cng bnh d, hn nhin. l hnh nh v nhng rm hng y trng, con g mi m hoa m trng, con g mi vng lng ng nh mu nng. Cch gi thn thng ny…ny cng cch miu t rt chi tit v con vt cho thy y u l nhng hnh nh rt i gn gi, thn thuc i vi ngi chin s.
cn l k nim xem trm g trng, b b mng ri di kh lo lng b lang mt. K c tui th hn nhin, ngy ng, sng trong y l k nim khng bao gi qun i vi ngi chin s. Nhng k nim y cn l nim vui ca con tr khi c b qun o mi. Sng li nhng k nim ti p, hn nhin ca tui th, ngi chin s nh c tip thm tinh thn, ng lc chin u.
Nh th miu t rt nhiu chi tit, nhng hnh nh thn thuc vi lng qu Vit Nam, to nn s gn gi thn thng i vi mi ngi. Cng vi nhng k nim tui th, hnh nh v b cng tnh b chu thing ling, su nng cng c vng v qua ting g tra.
Ting g tra/Tay b khum soi trng
… cui nm bn g/Chu c qun o mi.
Hnh nh ngi b tn to, cht chiu trong cnh ngho kh vi bn tay khum khum soi trng, lo cho n g toi khi gi ma ng ti, mong tri ng sng mui chu c c b qun o mi th hin tnh yu thng, s quan tm, chm sc tn tm m b dnh cho cc chu. Tnh b chu thing ling, thm thit tht khin lng ngi xc ng. Ta trn qu tnh b tn to hi sinh chm lo cho n chu, ta thng cm tnh chu knh yu v bit n b.
Ting g tra khng ch nh thc bao k nim tui th ti p, trong sng, vng v tnh cm b chu thing ling, cao qu m ting g y cn mang n bao nhiu hnh phc vi nhng gic m hng sc trng. Tt c nhng iu y thi thc, gic gi mc ch chin u ca ngi chin s ngy hm nay:
Chu chin u hm nay
… trng hng tui th
ip t v c lp li bn ln trong mt kh th nhn mnh mc ch chin u ca ngi chin s. Cc anh gc bt nghin ln ng ra trn khng phi v ring bn thn mnh m v tt c, v T quc, v xm lng, v b, v c ting g cc tc. Cc i tng c lit k theo hng c th ha, t mc ch cao c, thing ling, ln lao n nhng mc ch c th, gin d, gn gi. C th thy, tnh cm gia nh lm phong ph, su sc tnh yu qu hng, t nc.
Ting g tra l si ch xuyn sut mch cm xc ca bi th, gi nhc nhng k nim, khi gi nhng tnh cm v l ng lc chin u ca ngi chin s. Mi ln ting g tra c lp li l mi ln ta bt gp mt dng cm xc da dit, nghn ngo.
Bng ging th nh nhng, tru mn, da dit bi th ting g tra ca Xun Qunh gi v tnh cm b chu cao qu, thing ling y cm ng v chnh t tnh cm tr thnh ng lc bi p tnh yu qu hng, t nc. Bi th dng nh c mt gc khut su xa no trong k c ca chnh tc gi c sng dy, l mt tui th ngho kh, kh cc nhng m p bn b. Chnh v th cng hiu su bi th cng khin ta xt lng thng cm.
Bi vn phn tch bi th “Ting g tra” ca Xun Qunh s 9
“Ting g tra” ca Xun Qunh l mt bi th hay. Bi th khng nh gi tr v sc sng ca n qua thi gian. Bi Ting g tra ni tri mch cm xc v m thanh ting g ngn vang, nh th neo vo lng ngi c. m thanh Ting g tra l hnh tng ni bt xut hin v chim lnh ton b tc phm.
Bi th c m u bng ting g Cc…cc tc cc ta vang ln xao ng tm hn ngi chin s trn ng hnh qun ra chin trng nh gic:
Ting g ai nhy :
Cc…cc tc cc ta
Nghe xao ng nng tra
Nghe bn chn mi
Nghe gi v tui th.
Ch nghe mt ting g tra ging ln gia cht thi gian ngn ngi m bao nhiu cm xc a v o t, chc chn m thanh chm khc vo tm hn nh th? ip t nghe ly i ly li 3 ln biu hin sinh ng ni xc ng tro dng v nh si dy v hnh nu gi cho m thanh ting g lng vo chiu su tm linh, ngn rung ni nt nh, xn xao gi v k nim m m, m m qua.
l mt tui th mang bao ni nim, y thn phn: thiu m, vng cha, sng vi b. Ch nng ta chnh ca ngi chin s l ngi b gi nua, khc kh mt lng qu ngho. Thiu vng tnh cm ca m, ca cha, ngi chin s c b p bi tnh b. Trong hi c ngi lnh tnh cm ca b hm cha c tnh m bao dung, a mang, thng con ht mc, tnh cha nghim khc, nng su.
Tm thn gy guc ca b m trm ht thy mi th tnh cm m cuc i khng u i dnh cho tui th ngi lnh. B buc phi dn ghp ngha v, tnh cm, bi p yu thng cho nhng mt mt, thiu ht, tn tht tinh thn ni a chu. Ngi chu sm nhn ra bao nhiu vt v, nhc nhn u ln i vai mng mnh, yu t ni b.
Thng chu b dnh tt c tnh cm nng m, lo lng, chm cht nht mong chu nn ngi. Nghe ting g tra, tc gi hnh dung dng liu xiu ca b khum soi trng:
Dnh tng qu cht chiu
Cho con g mi p.
Nh th cng c c ni lo lng ca b khi ma ng ti:
B lo n g toi
Mong tri ng sng mui
cui nm bn g
Chu c qun o mi.
Hin v trong cnh ng k c tui th cn l ting b vn mng nh li nhc nh, chm cht tng ly ti, lun gi gn dung nhan chu b. chng phi l li dn d, th th, s quan tm ht mc ca b? Li trch mng sao m y yu thng n th. Tt c nh khm vo hoi nim ngt ngo. Qua m thanh ting g hin ln cuc i vt v, tn to, chu thng chu kh ca ngi b. Ngha l bao nhiu k nim tui th, tnh cm b – chu u gn vi m thanh ting g.
ng hin cng k c tui th cn l hnh nh nhng con g mi vng, mi m vi trng hng p nh tranh la. In m trong ci lng nh th vn cn m trn ci mu nng lng lnh ni chm lng nhng m g m trng v k nim tui di th t m xem trm g trng.
Ri nhng kht khao ca tui th mong c qun o mi c t tin bn g. Ch i nghe tha thit, m su mt ni nh khng ngui v nhng thng nm khn n, kh nht nha. Ci m thanh bnh d, thn quen, dn d y sao bng tr nn thing ling k l trong tm hn thi s khi n gn vi tnh cm b – chu v tnh qu hng t nc.
Nhng tt c mi ch l phn ni ca tng bng tri, l cm xc chn thnh, gn gi ca i sng thng nht trong gia nh. B ni bi th vn l tnh cm b – chu m thm, sng trong v v vn yu thng tru mn. Phn chm, bn trong bi th l m thanh ting g gn vi biu tng ca cuc sng yn bnh, hnh phc, tng trng cho m no, ny n sinh si, rn rng, ni lng qu ng c, m m.
cng l kht vng mun i ca nhn loi. Bi th ra i trong nhng nm u ca cuc khng chin chng M, k th ang tm ph hoi cuc sng yn lnh ca c dn tc. Khi chng ta cm sng nh gic th m thanh cn l nim kht khao mong i, l ngha cao c ca cuc chin u. Mi khi bu tri v mt t khng lc no ngi ting sng ting bom gic, mt cht thanh bnh c l cng l nim kht khao ln ca con ngi.
m thanh ting g tr thnh nim mong i chung ca mi con ngi trong cuc chin. cng l tnh cm chung ca thi i, l sc mnh chnh ngha ca dn tc chng k th hung bo. Bi th cn l li c v ng vin sc mnh chin u. Chiu su t tng m nh th mun gi gm chnh l ch . Lng li ln na qua m thanh ting g, ta bt gp hnh tng tc gi vi con ngi cng dn m cht s thi, ng hin cng con ngi th s, i t c th hin phn cui bi th:
Chu chin u hm nay
V tnh yu T quc
V xm lng thn thuc
B i cng v b
V ting g cc tc
trng hng tui th
Hng hn v ngi b tm s, ch th tr tnh thng qua gii by c ni nim da dit nh, li yu thng, lng knh trng b v nguyn nhn ca hnh ng ra trn. ip t v i lin nhau, ng u cc dng th cng vi cc cm t khu bit cung bc c th tnh mc ch cng th hin r ni dung t tng ln lao v su sc ca bi th.
T m thanh ting g tra, tc gi trin khai din bin tm trng tri theo dng chy cm xc t tnh b – chu, t k nim tui th v hi t thnh tnh yu qu hng t nc. Cun cun trong tnh rut tht, gia nh l tnh cng ng, dn tc. Chng ta chin u bo v non sng gm vc, gn gi bnh yn cho mi ngi nh, cho m thanh ting g vang mi khng thi.
Bi vn phn tch bi th “Ting g tra” ca Xun Qunh s 10
Bi th Ting g tra c n s vit vo nhng nm u cuc khng chin chng M, in trong tp th Hoa dc chin ho (1968). Bi th c 43 cu, trong c 39 cu th ng ngn, 4 cu th c 3 ch. Cu th Ting g tra c ip li 4 ln, c ngn vang mi trong tm hn ngi lnh trn ng hnh qun ra trn, nh ting gi ca qu nh thn thng.
Dng cm xc t hin ti man mc v bng khung tri v nhng nm thng tui th vi bao k nim cm ng v n g v trng hng, v ngi b n hu, lm su nng tnh yu t nc qu hng. Ting g tra l mt m thanh ng vng ca gia nh, ca xm lng qu, tr thnh hnh trang ca ngi lnh tr. on th u 7 cu ni v tm trng ngi chin s trn ng hnh qun xa.
Ting g nh ai nhy : Cc… cc tc cc ta ct ln ni xm nh. Ting g nh ai nhy l m thanh bnh d, thn thuc ca lng qu ta bao i nay. i vi ngi lnh tr li v cng xc ng. Ting g tra lm xao ng nng tra v c hn ngi. Nh cho ngi lnh thm sc mnh mi. Nh gi nh tui th. Ch nghe c ip li 3 ln vi s chuyn i cm gic tinh t lm cho ging th thm phn ngt ngo, tha thit, bi hi:
Cc… cc tc cc ta
Nghe xao ng nng tra
Nghe bn chn mi
Nghe gi v tui th
on th th hai c 26 cu th. Cu th Ting g tra c ly i ly li 3 ln, mt m thanh hin hu ng vng gi nh bao k nim su sc mt thi th b. Nghe ting g tra, ngi lnh tr sng li, nh li mu hng trng g trn rm, nh li n g ng c m b tn to cht chiu. Ta nh c ngm mt bc tranh g rt sng ng, rt p. Khng phi l bc tranh g ng H ngy xa:
Ting g tra
rm hng nhng trng
Ny con g mi m
Khp mnh hoa m trng
Ny con g mi vng
Lng ng nh mu nng
Ngh thut phi sc ca Xun Qunh rt thn tnh. Mt gam mu sng ti mt du ca bc tranh g. C mu hng ca trng g trong trng. C sc m trng ca con g mi m hoa. C lng ng nh mu nng ca con g mi vng. Cu trc song hnh i xng, ch ny ip li hai ln: Ny con g mi m… Ny con g mi vng…. Ta cm thy tay b, tay chu ang ch, ang m nhng con g mi tm mi trong sn nh, vn nh thn thuc…
Nghe ting g tra ct ln ni xm nh, ngi lnh li bi hi nh li bao k nim v b. Qun sao c ting mng ca b v ti chu nhn g . S b lang mt: Chu v ly gng soi – Lng di th lo lng. Chu nh mi hnh nh tay b khum soi trng…. B tn to cht chiu tng qu trng hng cho con g mi p. L chu nh ti bao ni lo, bao nim mong c ca b vi tnh thng bao la:
Khi gi ma ng ti
B lo n g toi
Mong tri ng sng mui
cui nm bn g
Chu c qun o mi
Ci hay ca th Xun Qunh c lc l nhng chi tit ngh thut, tuy rt bnh d m sng ng nn th. l ci rm hng nhng trng , l hnh nh tay b khum soi trng. l ting st sot ca b qun o mi:
i ci qun cho go
ng rng di qut t
Ci o cnh chc bu
i qua nghe st sot
Tc ng c cu: Gi c bt canh, tr c manh o mi. Chu c bao gi qun c ci qun cho go, ci o chc bu ngy xa b mua cho sau mi ln bn g. Tnh thng chu ca b to nn hnh phc tui th. Trang th n s i vo mch sng i thng mt cch dung d hn nhin. T lin tng, n s chuyn sang suy tng. Ln th t cu th Ting g tra li ct ln. Ting g gi v nhng gic m tui th ca ngi lnh tr:
Ting g tra
Mang bao nhiu hnh phc
m chu v nm m
Gic ng hng sc trng
Ting g tra bnh d m thing ling, n nhc nh, n lay gi bao tnh cm p dng ln trong lng ngi chin s trn ng hnh qun ra trn thi chng M cu nc:
Chu chin u hm nay
V lng yu T quc
V xm lng thn thuc
B i, cng v b
V ting g cc tc
trng hng tui th
Bi th Ting g tra c 3 cu th hay nht, p nht: rm hng nhng trng, Gic ng hng sc trng, trng hng tui th. Tt c u ni v nim vui hnh phc. Ch hng l tnh t, lm chc nng v ng, hnh tng th va p, va biu cm. Hn 60 nm v trc, trong ln nng mi v m thanh ng qu xao xc g tra gy no nng , thi s Lu Trng L ri bun nh v tui th, nh nt ci en nhnh, nh mu o ca m hin nay ngi i xa.
Bng Vit trong nhng nm du hc nc ngoi, nhn ngn khi con tu qu ngi, li da dit nh v tui th, nh ting chim tu h, nh b, nh bp la p iu nng m do tay b nhen nhm sm hm. Trong bi th ca Xun Qunh, nghe ting g tra, ngi chin s li nh b, nh trng hng tui th.
Xun Qunh tm c mt cch ni mi v k nim tui th, v tnh b chu chan ha trong tnh yu qu hng t nc. Ting g tra l mt bi th hay, tha thit ngt ngo. Ting g tra cng l ting vng ca qu hng, l tnh hu phng ca anh b i trong khng chin chng M. Rt th v rt p.
Hi vng vi bi vit trn, Baithohay.com c th gip bn nng cao kh nng lm vn phn tch ca mnh. Cc bn c th tham kho thm cc bi vn phn tch khc trn Baithohay.com. Chc cc bn hc tt.
Theo Baithohay.com
