Hong Cm tn tht l Bi Tng Vit, sinh ngy 22/2/1922 ti x Phc Tng, huyn Vit Yn, tnh Bc Giang, qu gc x Song H, huyn Thun Thnh, tnh Bc Ninh. Thu nh, ng hc tiu hc, trung hc u Bc Giang v Bc Ninh, n nm 1938 th ra H Ni hc trng Thng Long. Nm 1940, ng t ti ton phn v bc vo ngh vn, dch sch cho Tn dn x ca V nh Long. T , ng ly bt danh l tn mt v thuc ng trong thuc bc: Hong Cm. ng ni ting vi v kch th Hn Nam Quan, Kiu Loan v cc bi th L diu bng, Bn kia sng ung. Bi th Bn kia sng ung c chn vo ging dy trong gio trnh trung hc ph thng. Baithohay.com xin gii thiu nhng bi th hay ca ng
Bi th: Bn kia sng ung
Bn kia sng ung
Em i! Bun lm chi
Anh a em v sng ung
Ngy xa ct trng phng l
Sng ung tri i
Mt dng lp lnh
Nm nghing nghing trong khng chin trng k
Xanh xanh bi ma b du
Ng khoai bing bic
ng bn ny sng sao nh tic
Sao xt xa nh rng bn tay
Bn kia sng ung
Qu hng ta la np thm nng
Tranh ng H g ln nt ti trong
Mu dn tc sng bng trn giy ip
Qu hng ta t ngy khng khip
Gic ko ln ngn ngt la hung tn
Rung ta kh
Nh ta chy
Ch ng mt n
Li di l sc mu
Kit cng ng thm b hoang
M con n ln m dng
Chia la trm ng
m ci chut ang tng bng rn r
By gi tan tc v u?
Ai v bn kia sng ung
Cho ta gi tm the en
My trm nm thp thong mng bnh yn
Nhng hi h nh m
Trn ni Thin Thai
Trong cha Bt Thp
Gia huyn Lang Ti
Gi v may o cho ai
Chung cha vng vng nay ngi u?
Nhng nng mi cn ch qut tru
Nhng c gi ph ph tc trng
Nhng em st sot qun nu
By gi i u, v u?
Ai v bn kia sng ung
C nh tng khun mt bp sen
Nhng c hng xn rng en
Ci nh ma thu to nng
Ch H, ch Si ngi ua chen
Bi Trm Ch ngi ging t nghn li
Nhng nng dt si
i bn la mu
Nhng ngi th nhum
ng Tnh, Hu Cu
By gi i u, v u?
Bn kia sng ung
M gi nua cm ci gnh hng rong
Dm ming cau kh
My l phm hng
Vi thp giy m hoen sng sm
Cht l qu mt xanh trng trn
Khua giy inh p gy qun gy teo
X x cp bc
Tan phin ch ngho
L a lc c trc lu
Vi ba vt mu loang chiu ma ng
Cha bn c mt ng
M gi li quy gnh hng rong
Bc cao thp trn b tre hun ht
C con c trng bay vn vt
Lt ngang dng sng ung v u?
M ta lng i d su
ng trn ma lnh mi u bc ph
Bn kia sng ung
Ta c n con th
Ngy tranh nhau mt bt cho ng
m lu ru chui gm ging trnh n
Ly mt quy trn
Tng lm t m
Trong gic th ngy ting sng dn ta sm
cn m
Thon tht git mnh
Bng gic dy v nhng nt mi xinh
c t ny chp ti
Chng ta khng bit ngui hn
m bung xung dng sng ung
Con l ai? – Con u v?
H mt cnh lip
– Con vo y bn pha tng che
La n leo lt soi tnh m
Khun mt bng ln nh dng ging
Ngm ngi tc trng ang thm k
Nhng chuyn mun i khn ni nng
m bung su xung dng sng ung
Ta mi li cuc
Ta un li lim
Ta vt gy nhn
Ta ra mc di
Ta xy thnh khng chin ngy mai
Lao xao hng cy bi chui
Im lm miu cha hoang
Chp chn om m bay ngang
Bo tin khng khip
Cho gic kinh hong
Tng tng ting sng vang vang
Trong m khuya thong cung n t do
Thuyn ai thp thong bn H
Xo cho ta ht nhng gi thm thng
m i su qu lng sng ung
B i bn sng tr v
Con bt u xut kch
Tri gic bt u run trong sng
Dao lo gia ch
Gy la cui thn
La chn vng hoe gic mt hn
n khng ngon
Ng khng yn
ng khng vng
Chng my pht in
Quay cung nh xo ln ng la
M cnh ng ta cng chan cha
Bao nhiu nng p ma xun
Gi a ting ht v gn
Th cy nh gic, dn qun cy ba
Ting b ru chu x tra
Chang chang nng h vng a ru ru
i… cha con cht trn t lu
Con cng khn ln cng su mi th
Ting em ct c tri t
Cm cm gi rt mt m ma bay
Thn ta hoen v my
Hn ta cng vi t ny di lu…
Em i, ng ht na lng anh au
M i, ng khc na d con su
Cnh ng im phng phc
con i git gic
Ly mu n ra th ny
Ly sng n cm trong tay
Mi m mt ln m hi
Trong lng con chim ma hoa ci
V nng sp ln ri
Chn tri t
Sng ung cun cun tri
n cun phng ra b
Bao nhiu n gic ti bi
Bao nhiu nc mt
Bao nhiu m hi
Bao nhiu bng ti
Bao nhiu ni i
Bao gi v bn kia sng ung
Anh li tm em
Em mc ym thm
Em tht la hng
Em i try hi non sng
Ci m nh sng mun lng xun xanh.
Vit Bc, thng 4-1948
Bi th ny c s dng trong chng trnh SGK Vn hc 12 giai on 1990-2006.
Ngun: Bn kia sng ung, NXB Vn ho, 1983
Bi th: L diu bng
L diu bng
Vy nh Bng bung chng ca vng
Ch thn th i tm
ng chiu
Cung r
Ch bo
a no tm c l diu bng
T nay ta gi l chng
Hai ngy em tm thy l
Ch chau my
u phi l diu bng
Ma ng sau em tm thy L
Ch lc u
trng nng vn bn sng
Ngy ci ch
Em tm thy l
Ch ci xe ch m trn kim
Ch ba con
Em tm thy l
Xo tay ph mt ch khng nhn
T thu y
Em cm chic l
i u non cui b
Gi qu vi vt gi
Diu bng hi…
…i diu bng…!
Bi th ny c nhc s Phm Duy ph nhc thnh bi ht cng tn, v nhc s Trn Tin ph nhc thnh bi htChuyn tnh l diu bng.
Bi th: Hn Nam Quan
Hn Nam Quan
Mt m ging m lnh lo. Ting tiu no trn ngn xa vng vng trong sng. Trn mt khu rng gn i Nam Quan, chi cht cy ci, c mt bng en vch cy, r l tm ng.
Gn ch y, Nguyn Phi Khanh b giam trong mt ci ci ln. Lc na m. Bn b tch mch. Duy c ting tiu vn ro rt, no nng. Thnh thong c ting m cm canh xa xa. Hi lu, Phi Khanh hi c ng v ngi dy.
Phi Khanh
y bin gii hai nc th m mu;
y Nam Quan… con mt khp tnh thm
Li qua li ca mt loi cung khu
L Nam Quan… chua xt bng nghn nm.
y Nam Quan, bn b sng lnh lo,
Hn thu xa lay ng bng tinh k
Ai i s ni qu ngi lo o
C hoa rng dng l khc phn ly?!
y Nam Quan, nhng u hn thp thong
ng u non, trng ri bng qu hng
y Nam Quan, anh hng xa lng vng
Tr sang Tu, v mu trn ng gm.
y Nam Quan, ni tng qun h L
ui qun th cu ly dn sinh
Li phng x cho ging ngi tiu k
Rt binh v, ma tt li gm linh
y Nam Quan, qun Nguyn ri bin mu
Thot rng xng, ti t ko nhau v
Say chin cng, tng nh Trn lo o
Nng chiu hm rung ng nh gm th.
Mu thi gian pht ph ln khi bic
Bng ngi xa lng lng tt tri xanh
n by gi Thng Long nm i cht
au lng ta ting gi di trng thanh
Nc ph, nh tan, mun dn u ut!
Bit bao gi lau sch mu trn u?
My cha con nh thn vt tt,
ng xa xi, huyt l chy v u?
(Nguyn Tri i n, np vo mt bi cy, lng nghe)
Tri
Gc tri Nam, nh sao thn vt tt,
Thnh Thng Long nghi ngt chuyn thng au
Ph thn i! Chin bo y nc mt,
Bit bao gi lau sch mu trn u?!
Phi Khanh
Ai?
Tri
Tha ph thn, con, y Nguyn Tri!
Phi Khanh
Ka, m khuya sao li n tm cha?
Tri
m gi lnh, qun canh v tr ni
Con bng rng, tm no n thm cha.
Phi Khanh
y l chn i a u nc Vit
Khc trong lng ghi nh hn Nam Quan
Bao nm tri nm sng v gi tuyt
Cha hng mong thin h c bnh an
Bn t khch khi n gi nhm mt
Cha s cu con tr c th chung
Ngy mai y, tm thn tn s mt
Nhng linh hn bay li vi non sng
Con v i! Cha yn tm chu kh!
Con v i! c thp chng giang san
Cha tin chc ng gm ni t T
S c ngy sng chi nhng vinh quang
Con v i!
Tri
Tha cha au n lm,
Ni chia la t but bng trng xa
Nh thn con c qun g bi lm
Xin theo hu thn ph n Trung Hoa,
cng cha, mt mai cng bit cht,
Cng hai anh chia x ni au bun.
Phi Khanh
A! Nguyn Tri! Hy dp tnh thm thit
Trng ng sau: xng mu ngp giang sn
Cha sinh con, ngha l gy sc mnh
Cha nui con, l hy vng v sau
n ngy nay, gia ng cha t gnh
Th con i! Tung kim cho qun su!
Con v i! Cha vui lng vnh bit
Con v i! Ra nhc cho non sng
Con phi nh: con l dng tun kit,
Trong ngi con cun cun mu anh hng
Tri
Nhng bn tri, cha cng anh tm mu
Con lng no yn sng gia qu hng
i! i Vit! vo tay loi tho khu,
Khi nghn nm thoi thp trn sa trng
Khp non sng va tn cn c mng
Tnh yn vui, trm h nn au thng
Ai ng ch trong m ngi ham sng
Trn kinh thnh l lng mt thanh gm!
Ka nghn dm trn ng v thui thi
Li qun Minh cng i khch giang h
Mt mnh h chng sao n ch si
Thn tan tnh bu mu ch Kinh
Con xin cha, cho con theo bng o,
Cng m nhau, cng cht di gm th
Khng tn trung, thi nh con tn hiu,
Kip ny mong khi thn vi nghn thu
Phi Khanh
Khng th c! nh sang Tu cht nhc
Lm con ma ut hn gia qu ngi!
Con hn qu, con lm cha ti cc,
Thi! Mong g bo p mt ngy mai!
Ging i Vit khng bao gi hn yu,
T nghn xa ngng mt ln tri cao
i! Kiu hnh l nhng trang nin thiu
T nghn xa khng nht ch anh ho!
Gi cng trai trn non sng gm vc
thu bng huyt l, bng gm ao
Nhng trang s p nh vng vi ngc
Bng mun i khng thn vi trng sao!
Con l trai m khng bng nhi n
Cha sinh con h thn vi tri xanh
Mong cht ung ch l ngi u t
Sng b bng thm ti mt ti danh.
Ngi trng phu nn tm ng m cht
Cht lm sao vang ng khp nghn phng
Cht lm sao cho k th tiu dit!
Cht lm sao m vn thu nh thng!
Ka ci ccht bc anh th ngy trc
Mun nghn nm quc s ngt trm hng
Con hy tr xong th nh n nc,
Mun theo cha th cht trn sa trng!
Tri
(m mng nhn v pha xa)
i! Bng qu hng ng nng chiu
Nhng ma thu c gi thng yu
Mi tranh x xc, thm ging lnh
Sn mc, vn hoang, gi tch liu
Tre xanh san st chuyn gm ao
ng r t huy nhum mu o
Thp r bun tnh li st ,
Gm cn ta nguyt gic chim bao
Ch kh phai dn trn k nim
Nh ng t nht np thi gian
Bao gi dt l qun au kh
Tung kim nghn thu qut bo tn.
Phi Khanh
Con yu qu! Ch xui lng mm yu
Gc tnh ring, v cnh tr v Nam!
Con v i! Tn trung l tn hiu
em gm mi bng nguyt di khn tang
Nu tri mun cho nc ta tiu dit
Th li th s p xung u xanh
Khng bao gi! Khng bao gi con cht
V ngay i ri ch toi cng thnh!
Ngh n cha mt phng tri m m
Th nghin rng vung kim qut qun th
Tri con i! Tng lai y nh sng
Cha ng y trng sut c nghn thu.
Tri
(qu ly)
Cha ni n tng lai y nh sng
Khin lng con bng tnh mt cn m
Qu ly cha, cha ln ng m m
Ri Nam Quan, theo gi, con bay v.
Phi Khanh
i! Sung sng, tri sao cha n tt
V ngay i! Ghi nh hn Nam Quan
Bn Kim Lng, cho n ngy nhm mt
Cha nguyn cu con ly li giang san.
Tri
Hn Nam Quan, bit bao gi phai nht,
Bit bao gi cn l khc cha gi
Lc vnh bit tht trm nghn chua xt!
Phi Khanh
Ka con trng: nng h chn tri xa.
Tri
Chn tri xa!
Phi Khanh
V ngay i Nguyn Tri
Nng gm th, em quc s m soi.
Tri
n gi con la xa quan i,
K t nay Nam Bc cch i ni.
Phi Khanh
m sp cn, v ngay i Nguyn Tri,
Nh Nam Quan l vt mu trn u.
Tri
m Nam Quan l con dao hai li,
Trch lng con thnh mt vt thng su
Trng pha Bc th xt thng dng mu
Ng v Nam th tan tc gia hng
Cng thm khc, cng bn gan chin u
Bi hng bay, quay tt mt thanh gm
Ging ni y, nghe li oanh lit c
S vng ln nh trn gi in cung!
Hi qun Minh! Sao khng nhn lch s
M vi vng ngo ngh xung Nam phng?
Hy ch y m nm mi tht bi,
Tn c i ri tr n v sau!
Hy ch y, trng sao thn sng chi,
Trong trn ai, ai d bit ai u!
Mt ngy mai con tung gm ct cnh
Tri qu hng rc la nhng m thing
Cha ph h cho con trn s mnh
Bi hay thnh l theo lnh Hong Thin
Mt ngy mai, khi Tri ny khi ngha,
Ko c ln, php phi linh hn cha
Gt nc mt, con nguyn cu cng thin a,
Mt ngy mai, con ly li sn h.
Phi Khanh
Mu anh hng! Tri i m ra nhc,
Ka con trng: nng nhum chn tri xa.
Tri
Con xin v, mi gm ch bo phc.
Phi Khanh
Cha mm ci nhm mt bn Trung Hoa.
Tri
Tnh ph t chia la, ai nn khc
Bng m tn cay ng tm lng con!
Tri thm xa, ot mt quyn ho phc.
Phi Khanh
Ka con trng: nng xo trn u non
Tri
Trn ngn ni, nng phi mu hy vng
Con bit ri, bng dng ca nghn xa
Con hiu ri, linh hn cha cao rng
S bay v theo lp gi my a
Ting chim ca vang lng, sao mnh lit!
Gi bnh minh phi phi tui thanh xun
(li dn vo cc khm cy)
Knh chc cha ln ng sang ci cht,
Vui t nay cho n lc ly trn.
(Ting tiu vn m mng, gi sm ni ln, Phi Khanh quc mt nhn theo con)
Bi th: Anh i v em i
Anh i v em i
Anh i v pha khng em
Em i v pha di thm bo bng
Anh i sp n v cng
Em i sp n cnh hng ang ri
By mi ng pha ngon ci
Tm mi ng khc no i cha kh
Trm nm nho quyn h v
Bit u em vn lng l ht bun.
Bi th: Nu anh cn tr
Nu anh cn tr
Nu anh cn tr nh nm c
Quyt n em v sng vi anh
Nhng bui chiu bun ph pht li
Anh n em ht nu xun xanh
Nhng thuyn em buc b sng hn
Anh chng quay v bn trc thng
Nm thng em ca trong nh nguyt
Bao gi em ht n Tm Dng?
Nu c ngy mai anh tr gt
Quay v thm li bn thu xa
Th i mi tc khng xanh na
My trng m vng s tht tha
1941
Bi th ny c nhc s Phm Duy ph nhc thnh bi htTnh Cm.
Bi th: Qu vn i
Qu vn i
Em mi hai tui tm theo Ch
Qua cu b Sm, bn c Ma
i…
ngy thng li
tm khng thy
Gii ym lng trai mi pht c
Cch nhau ba bc vo vn i
Ch xoc cnh ngang
Em gc cy
– Xin ch mt qu chn!
– Qu chn..
qu tm tay
– Xin ch mt qu ng
– Qu ng
chim khot thng
Lo o Em i vn mai sau
Ci nht chiu ma dm qu rng.
Bi th: Cy tam cc
Cy tam cc
C bi tam cc mp cong cong
Rt trm rm nh i tri
Ch gi i cy
tru cay m
kt xe hng a Ch n qu Em
Ngh cy bi tm hi tc m
Em ng ln na Ch ng i
Tng s en chui sp nga
rm thm ng tui ng th
a c
chinh chuyn xng xong
a thua
o g ngoi thm
Em i m tng iu s
i xe hng a Ch n qu Em
Nm sau gic gi
Quan c ng o en np
th tnh vng ci Ch
vng my tri
Em ng nhn theo Em gi i
Bi th: Li ca
Li ca
Ngi i ng p tan
Ti c quyn c sng
khc su khng gian
Bng ngy m lnh nng
ghi chp thi gian
Bng ma tan nng ng
Ch mt mu ru xanh
Bit vua Trn ngi
Mt ng vn vng quanh
Bit c Trai oan kh
Bin cn anh hn nh
Ting nc ngun Hi Vn
Ni nhng li v
Phn trng chiu Ngc Hn
Vn nhng li ca
Vng vng ngn xa sau
Git l tm vua L
Kt ngc cn ku au
Ngun: Hong Cm – tc phm th, NXB Hi Nh vn, 2003
Bi th: c nguyn
c nguyn
Gi M v Ch
Ci m
Bn L, bn kia sng Gic
H.C.
Bn tm dng Th i tm nhp
Tun du cha vi khi n tnh
c sao sng M bng Cng cha
Chp mt nghing bun
kip o sinh
c sao soi ch lim dim ht
Tay gi n
li
ym trng tinh
V chng Em c b v nh
Nng ln cn my
L hin hnh
Th thng cuc l
hn Chiu Thnh
M gic chung dn
l chp Kinh
H Ni, thng Vu Lan Gip Tut
19/8/1994
Bi th: C Bng thi
C Bng thi
Ch a Em n bn ny
Cheo leo mm
Trc vc
Sau khe
Thng lng t g qun gt
Tua khn bung cn buc bp hoa lan
gi thi
Em vng ai u m ha
Khng tri m khng i
khng canh g
khng thu khng
Mt khng m
ng khp
Ka dy mun di kn Em ri
Lc u hoa tm rng
ng rng xanh Em hi ngn ngun
Bit ri
Thi
nghe hoa tm ht
Ngy mi by tui
Cht chi c Bng Thi
C Bng Thi phi cheo leo mm
gi thi
Khng canh g
Khng thu khng.
“Nhng khao kht ca Hong Cm l khao kht nghim cn. Cng chnh nhng kht vng y gip ng vt qua bao trc tr th phi bi kch khng ng c trn con ng vn hc. V gi y, kht vng vn nng cho ng chng chi vi bnh tt him ngho, vi gnh nng tui tc, ginh li nhng pht giy sng to cui cng. Hm qua, ng li va c cho ti nghe my bi th mi, v vn cn tip tc sa cha. Nhn ng tc bc, da trng, mi son v cp mt nh ln nhng tia sng m ui, ti nh thy c thi tui tr ca ng vn cn song hnh cng ng trn con ng vn chng y m m.” – Nguyn Trng To
Theo Baithohay.com
