Nguyn Khuyn tn tht l Nguyn Thng sinh ngy 15 thng 2 nm 1835 ti qu ngoi Vn Kh, Hong X, Yn, Nam nh, mt ngy 5 thng 2 nm 1909 ti Yn . Cha ng l Nguyn Tng Khi thng gi l c Mn Khi. M l Trn Th Thoan nguyn l con ca Trn Cng Trc, tng t ti thi L Mt. Nguyn Khuyn l ngi c phm cht trong sch, mc d ra lm quan nhng ni ting thanh lim, chnh trc. Nhiu giai thoi k v i sng v s gn b ca Nguyn Khuyn i vi nhn dn. ng l ngi c tm hn rng m, giu cm xc trc cuc sng, gn b vi thin nhin. ng l mt ngh s a ti vi nhiu tc phm hay v ngha. V di y l nhng tc phm hay nht trong s nghip sng tc ca ng.
Bi th: Cu c ma thu
Tc gi: Nguyn Khuyn
Ao thu lnh lo nc trong veo,
Mt chic thuyn cu b to teo.
Sng bic theo ln hi gn t,
L vng trc gi s a vo.
Tng my l lng tri xanh ngt,
Ng trc quanh co khch vng teo.
Ta gi, m cn lu chng c,
C u p ng di chn bo.
Bi th: Thu m
Tc gi: Nguyn Khuyn
Nm gian nh c thp le te,
Ng ti m su m lp lo.
Lng giu pht ph mu khi nht,
Ln ao lng lnh bng trng loe.
Da tri ai nhum m xanh ngt?
Mt lo khng vy cng hoe.
Ru ting rng hay, hay chng my.
nm ba chn say nh.
Bi th: Thu Vnh
Tc gi: Nguyn Khuyn
Tri thu xanh ngt my tng cao,
Cn trc l ph gi ht hiu.
Nc bic trng nh tng khi ph,
Song tha mc bng trng vo.
My chm trc giu hoa nm ngoi,
Mt ting trn khng ngng nc no?
Nhn hng cng va toan ct bt,
Ngh ra li thn vi ng o.
Bi th: Vn ng nin Vn nh tin s Dng thng th
Tc gi: Nguyn Khuyn
D h Dng i nin,
Vn th tm huyn huyn.
Hi c ng khoa hu,
D qun thn tch lin.
Tng knh th tng i,
Tao phng nh tc duyn.
Hu thi xut kinh l,
Khng san vn lc tuyn.
Hu thi thng cao cc,
Ca nhi minh t huyn.
Hu thi i qun m,
i bch ph bt duyn.
Hu thi d lun vn,
ng bch la gin bin.
ch vn phng dng cu,
u thng phi tham thin.
D lo cng dic lo,
Gii t quy in vin.
Vng lai bt s c,
Nht ng tam nin tin.
Chp th vn suy kin,
Ng ngn th v khin.
Cng nin thiu d tu,
D bnh nghi cng tin.
Ht vn cng ph ch,
Kinh khi hong hong nhin.
D khi bt ym th,
Nhi cng tranh thng tin.
Hu tu vi thu mi,
Bt mi phi v tin.
Hu thi vi thu t,
Bt t vi v tin.
Trn Phn thp bt h,
B Nha cm dic nhin.
Cng k kh d kh,
D dic bt cng lin.
Lo nhn khc v l,
H tt cng nhi lin.
Bi th: Thu d chm thanh
Tc gi: Nguyn Khuyn
Canh thm sng trng n cu khinh,
T c hn chm chm bn oanh.
o nguyt cao xm gic hng,
Tu phong on tc bn trng thanh.
Kinh hi th ph Tng Thnh mng,
Hon khi chinh phu ngu khuyt tnh.
Nht chng u su tiu v c,
Vin sn h x hu chung minh.
Bi th: Anh gi ic
Tc gi: Nguyn Khuyn
Trong thin h c anh gi ic,
Kho ng ng ngc ngc, ng l ngy!
Chng ai ng “sng tai h, ic tai cy”,
Li ic y sau ny em mun hc.
To trung m tiu, nhn nh mc
D l phan vin, nh t hu.
Khi vn sau, khi ao trc; khi iu thuc, khi ming tru.
Khi ch chuyn nm by chn, khi Kiu ly mt i cu;
Sng mt chc, lu lu ri li ic
ic nh th ai khng mun ic?
ic nh anh d bt chc ru m!
Hi anh, anh c m .
Bi th: Ch ng
Tc gi: Nguyn Khuyn
Thng chp hai mi bn ch ng,
Nm nay ch hp c ng khng?
D tri, ma bi cn hi rt.
Nm ru, tng n c my ng?
Hng qun ngi v nghe xo xc,
N nn nm ht hi lung tung.
Dm ba ngy na tin xun ti.
Pho trc nh ai mt ting ng.
Bi th: Cuc ku cm hng
Tc gi: Nguyn Khuyn
Khc khoi a su ging lng l,
y hn Thc thc bao gi?
Nm canh mu chy m h vng,
Su khc hn tan bng nguyt m.
C phi tic xun m ng gi,
Hay l nh nc vn nm m?
Thu m rng r ku ai ?
Gic khch giang h d ngn ng.
Cha ru
Tc gi: Nguyn Khuyn
Nhng lc say sa cng mun cha,
Mun cha nhng tnh li hay a.
Hay a nn ni khng cha c.
Cha c nhng m cng chng cha.
Bn n chi nh
Tc gi: Nguyn Khuyn
by lu nay bc ti nh.
Tr thi i vng, ch thi xa.
Ao su nc c, khn chi c,
Vn rng ro tha, kh ui g.
Ci cha ra cy, c mi n,
Bu va rng rn, mp ng hoa.
u tr tip khch, tru khng c,
Bc n chi y ta vi ta.
Nguyn Khuyn l mt trong nhng cy i th ca nn vn hc dn tc. Tuy bng mt ca cy i th y khng rp bng thi gian sut bao th k nhng gc r ca n n su vo t Vit, gp phn to nn tm hn ca dn Vit.
Theo Baithohay.com
