m khuya lng l nh t,
Nghinh ngang[1] sao mc mt m sng bay.
Trnh Hm khi y ra tay,
Vn Tin b ng x ngay xung vi[2].
Trnh Hm gi ting ku tri,
Cho ngi thc dy ly li phui pha[3].
Trong thuyn ai ny ku la,
u thng h Lc xt xa tm lng.
Vn Tin mnh lu[4] gia dng,
Giao long[5] du vo trong bi ry.
Va may tri sng ngy,
ng chi xem thy vt ngay ln b.
Hi con vy la[6] mt gi,
ng h bng d, m h mt my.
Vn Tin va m chn tay,
Ngn ng hn phch nh say mi ri.
Ng thn mnh phi nc tri,
Hay u cn hy ng ngi dng gian.
Ng ng khi y hi han,
Vn Tin tha ht mi ng gn xa.
Ng rng: Ngi cng ta,
Hm mai hm ht[7] vi gi cho vui.
Tin rng: ng ly chi nui,
Thn ti nh th tri mi[8] trn cy.
Nay tri ni n y,
Khng chi bo p mnh ny tr tr.
Ng rng: Lng lo chng m,
Dc lng nhn ngha h ch tr n?
Nc trong ra rut sch trn,
Mt cu danh li chi sn lng y.
Ry voi mai vnh vui vy,
Ngy kia hng gi m ny chi trng.
Mt mnh thong th lm n,
Kho qu chi ko, mt qung cu dm.
Nghu ngao nay chch[9] mai m,
Nghinh ngang[1] sao mc mt m sng bay.
Trnh Hm khi y ra tay,
Vn Tin b ng x ngay xung vi[2].
Trnh Hm gi ting ku tri,
Cho ngi thc dy ly li phui pha[3].
Trong thuyn ai ny ku la,
u thng h Lc xt xa tm lng.
Vn Tin mnh lu[4] gia dng,
Giao long[5] du vo trong bi ry.
Va may tri sng ngy,
ng chi xem thy vt ngay ln b.
Hi con vy la[6] mt gi,
ng h bng d, m h mt my.
Vn Tin va m chn tay,
Ngn ng hn phch nh say mi ri.
Ng thn mnh phi nc tri,
Hay u cn hy ng ngi dng gian.
Ng ng khi y hi han,
Vn Tin tha ht mi ng gn xa.
Ng rng: Ngi cng ta,
Hm mai hm ht[7] vi gi cho vui.
Tin rng: ng ly chi nui,
Thn ti nh th tri mi[8] trn cy.
Nay tri ni n y,
Khng chi bo p mnh ny tr tr.
Ng rng: Lng lo chng m,
Dc lng nhn ngha h ch tr n?
Nc trong ra rut sch trn,
Mt cu danh li chi sn lng y.
Ry voi mai vnh vui vy,
Ngy kia hng gi m ny chi trng.
Mt mnh thong th lm n,
Kho qu chi ko, mt qung cu dm.
Nghu ngao nay chch[9] mai m,
Mt bu tri t vui thm ai hay.
Kinh lun[10] sn trong tay,
Thung dung di th vui say trong tri.
Thuyn nan mt chic i,
Tm ma chi gi[11] trong vi Hn Giang.
[1] Nghinh ngang: nghnh ngang. Do cch pht m ca ngi Nam B, trong on th ny c nhiu t nh th, chng hn: phui pha (phi pha), chn tay (chn tay), ng (ng), ny (ny), nhn ngha (nhn ngha),…
[2] Vi: khong nc rng.
[3] Phui pha (phi pha): phai nht i, mt v ti thm, p . Dng t phui pha tc gi mun ni Trnh Hm kim li ni lp lim, lm cho nh chuyn i, khin khng ai m truy cu na.
[4] Lu: chu ly hu qu vic lm ca ngi khc, y ni b hi.
[5] Giao long: con rng nc, hay gy sng d. vng sng Cu Long, c su cng gi l giao long. cho giao long cu Vn Tin, tc gi mun ni: Vn Tin l ngi hin c m b hm hi, ngay n giao long l loi hung d m cng phi cm thng m gip .
[6] Vy la: t la, nhm la.
[7] Hm ht (t c): ch nhng thc n m bc ca ngi ngho (hm: h hng, bin cht, bin mu; ht: ch go khng trng). y ng Ng ng mi Vn Tin li nh mnh, cng chia s rau, cho…
[8] Tri mi: tri cy qu chn, nu, ni tri cy chn nu tt phi rng, mnh bnh tt nhiu, khng bit cht khi no, s ph cng ng Ng.
[9] Chch: ci h, ci m.
[10] Kinh lun: khi lm t, ko tng mi chia ra gi l kinh, so cc si m hp li gi l lun, ngha bng ch ti sa sang, sp t, t chc, cai tr nc. ng Ng mun ni: ng cng l ngi c ti kinh lun, nhng mun sng n dt vi ngh chi li, v trong ngh chi li ng cng chng thua km g nhng ngi c ti tr nc.
[11] Tm ma chi gi: tm mnh bng ma, chi u bng gi, ni ngh chi li quen xng pha ma gi, sng t do gia thin nhin.
[2] Vi: khong nc rng.
[3] Phui pha (phi pha): phai nht i, mt v ti thm, p . Dng t phui pha tc gi mun ni Trnh Hm kim li ni lp lim, lm cho nh chuyn i, khin khng ai m truy cu na.
[4] Lu: chu ly hu qu vic lm ca ngi khc, y ni b hi.
[5] Giao long: con rng nc, hay gy sng d. vng sng Cu Long, c su cng gi l giao long. cho giao long cu Vn Tin, tc gi mun ni: Vn Tin l ngi hin c m b hm hi, ngay n giao long l loi hung d m cng phi cm thng m gip .
[6] Vy la: t la, nhm la.
[7] Hm ht (t c): ch nhng thc n m bc ca ngi ngho (hm: h hng, bin cht, bin mu; ht: ch go khng trng). y ng Ng ng mi Vn Tin li nh mnh, cng chia s rau, cho…
[8] Tri mi: tri cy qu chn, nu, ni tri cy chn nu tt phi rng, mnh bnh tt nhiu, khng bit cht khi no, s ph cng ng Ng.
[9] Chch: ci h, ci m.
[10] Kinh lun: khi lm t, ko tng mi chia ra gi l kinh, so cc si m hp li gi l lun, ngha bng ch ti sa sang, sp t, t chc, cai tr nc. ng Ng mun ni: ng cng l ngi c ti kinh lun, nhng mun sng n dt vi ngh chi li, v trong ngh chi li ng cng chng thua km g nhng ngi c ti tr nc.
[11] Tm ma chi gi: tm mnh bng ma, chi u bng gi, ni ngh chi li quen xng pha ma gi, sng t do gia thin nhin.
on ny nm phn th hai ca truyn. Vn Tin v tiu ng ang b v ni t khch qu ngi th gp Trnh Hm i thi tr v. Vn c lng k, ganh ght ti nng ca Vn Tin, trnh Hm li dng c hi hm hi chng. Hn la tiu ng vo rng tri li ri gi b a Vn Tin xung thuyn, ha s dn v qu nh. i n m khuya vng v, hn mi thc hin hnh ng ti c ca mnh.
