Thay tri hành hoá, hoàng thng truyn rng.
Tng nghe:
Vic nhân ngha ct yên dân,
Quân iu pht trc lo tr bo;
Nh nc i Vit ta t trc,
Vn xng nn vn hin ã lâu,
Núi sông b ci ã chia,
Phong tc Bc Nam cng khác;
T Triu, inh, Lý, Trn bao i xây nn c lp
Cùng Hán, ng, Tng, Nguyên mi bên hùng c mt phng;
Tuy mnh yu có lúc khác nhau,
Song hào kit thi nào cng có.
Cho nên:
Lu Cung tham công nên tht bi;
Triu Tit thích ln phi tiêu vong;
Ca Hàm t bt sng Toa ô
Sông Bch ng git ti Ô Mã
Vic xa xem xét, chng c còn ghi.
Va ri:
Nhân h H chính s phin hà
trong nc lòng dân oán hn
Quân cung Minh thà c gây ho
Bn gian tà còn bán nc cu vinh
Nng dân en trên ngn la hung tàn
Vùi con xung di hm tai v
Di tri la dân muôn ngàn k
Gây thù kt oán tri my mi nm
Bi nhân ngha nát c t tri.
Nng thu khoá sch không m núi.
Ngi b ép xung bin dòng lng mò ngc, ngán thay cá mp thung lung.
K b em vào núi ãi cát tìm vàng, khn ni rng sâu nc c.
Vét sn vt, bt dò chim s, chn chn li chng.
Nhiu nhân dân, bt by hu en, ni ni cm t.
Tàn hi c ging côn trùng cây c,
Nheo nhóc thay k goá ba khn cùng.
Thng há ming, a nhe rng, máu m by no nê cha chán,
Nay xây nhà, mai p t, chân tay nào phc dch cho va?
Nng n nhng ni phu phen
Tan tác c ngh canh ci.
c ác thay, trúc Nam Sn không ghi ht ti,
D bn thay, nc ông Hi không ra sch mùi!
L nào tri t dung tha? Ai bo thn dân chu c?
Ta ây:
Núi Lam sn dy ngha
Chn hoang dã nng mình
Ngm thù ln há i tri chung
Cm gic nc th không cùng sng
au lòng nhc óc, chc à mi my nm tri
Nm mt nm gai, há phi mt hai sm ti.
Quên n vì gin, sách lc thao suy xét ã tinh,
Ngm trc n nay, l hng ph n o càng k.
Nhng trn trc trong cn mng m,
Ch bn khon mt ni hi
Va khi c ngha dy lên,
Chính lúc quân thù ang mnh.
Li ngt vì:
Tun kit nh sao bui sm,
Nhân tài nh lá mùa thu,
Vic bôn tu thiu k n,
Ni duy ác him ngi bàn bc,
Tm lòng cu nc, vn m m mun tin v ông,
C xe cu hin, thng chm chm còn dành phía t.
Th mà:
Trông ngi, ngi càng vng bóng, mt mù nh nhìn chn b khi.
T ta, ta phi dc lòng, vi vã hn cu ngi cht ui.
Phn vì gin quân thù ngang dc,
Phn vì lo vn nc khó khn,
Khi Linh Sn lng ht my tun,
Lúc Khôi Huyn quân không mt i.
Tri th lòng trao cho mnh ln
Ta gng trí khc phc gian nan.
Nhân dân bn ci mt nhà, dng cn trúc ngn c php phi
Tng s mt lòng ph t, hoà nc sông chén ru ngt ngào.
Th trn xut k, ly yu chng mnh,
Dùng quân mai phc, ly ít ch nhiu.
Trn hay:
em i ngha thng hung tàn,
Ly chí nhân thay cng bo.
Trn B ng sm vang chp git,
Min Trà Lân trúc ch tro bay.
S khí ã hng
Quân thanh càng mnh.
Trn Trí, Sn Th nghe hi mà mt vía,
Lý An, Phng Chính, nín th cu thoát thân.
Tha thng ui dài, Tây Kinh quân ta chim li,
Tuyn binh tin ánh, ông ô t c thu v.
Ninh Kiu máu chy thành sông, tanh trôi vn dm
Tu ng thây cht y ni, nh ngàn nm.
Phúc tâm quân gic: Trn Hip ã phi bêu u
Mt gian k thù: Lý Lng cng ành b mng.
Vng Thông g th nguy, mà ám la cháy li càng cháy
Mã Anh cu trn ánh mà quân ta hng li càng hng.
Bó tay i bi vong, gic ã trí cùng lc kit,
Chng ánh mà ngi chu khut, ta ây mu pht tâm công.
Ng âu vn ng mu tính li còn chuc ti gây oan.
Gi ý kin mt ngi, gieo v cho bao nhiêu k khác,
Tham công danh mt lúc, ci cho tt c th gian.
Bi th:
Thng nhãi con Tuyên c ng binh không ngng
nhút nhát Thnh, Thng em du cha cháy
inh mùi tháng chín, Liu Thng em binh t Khâu Ôn kéo li
Nm y tháng mi, Mc Thnh chia ng t Vân Nam tin sang.
Ta trc ã iu binh th him, cht mi tiên phong
Sau li sai tng chn ng, tuyt ngun lng thc
Ngày mi tháng tám, trn Chi Lng Liu Thng tht th
Ngày hai mi, trn Mã Yên Liu Thng ct u
Ngày hm lm, bá tc Lng Minh i bi t vong
Ngày hm tám, thng th Lý Khánh cùng k t vn.
Thun à ta a li dao tung phá
Bí nc gic quay mi giáo ánh nhau
Li thêm quân bn mt vây thành
Hn n gia tháng mi dit gic
S tt kén ngi hùng h
B tôi chn k vut nanh
Gm mài á, á núi cng mòn
Voi ung nc, nc sông phi cn.
ánh mt trn, sch không kình ngc
ánh hai trn tan tác chim muông.
Cn gió to trút sch lá khô,
T kin hng st toang ê v.
ô c Thôi T lê gi dâng t t ti,
Thng th Hoàng Phúc trói tay t xin hàng.
Lng Giang, Lng Sn, thây cht y ng
Xng Giang, Bình Than, máu trôi nc
Ghê gm thay! Sc phong vân phi i,
Thm m thay! Ánh nht nguyt phi m
B ta chn Lê Hoa, quân Vân Nam nghi ng khip vía mà v mt!
Nghe Thng thua Cn Trm, quân Mc Thnh xéo lên nhau chy thoát thân.
Sui Lãnh Câu, máu chy thành sông, nc sông nghn ngào ting khóc
Thành an Xá, thây cht thành núi, c ni m ìa máu en.
Cu binh hai o tan tành, quay gót chng kp,
Quân gic các thành khn n, ci giáp ra hàng
Tng gic b cm tù, nh h ói vy uôi xin cu mng
Thn V chng git hi, th lòng tri ta m ng hiu sinh
Mã K, Phng Chính, cp cho nm trm chic thuyn, ra n bin mà vn hn bay phách lc,
Vng Thông, Mã Anh, phát cho vài nghìn c nga, v n nc mà vn tim p chân run.
H ã tham sng s cht mà hoà hiu thc lòng
Ta ly toàn quân là hn, nhân dân ngh sc.
Chng nhng mu k kì diu
Cng là cha thy xa nay
Xã tc t ây vng bn
Giang sn t ây i mi
Càn khôn b ri li thái
Nht nguyt hi ri li minh
Ngàn nm vt nhc nhã sch làu
Muôn thu nn thái bình vng chc
Âu cng nh tri t t tông linh thiêng ã lng thm phù tr;
Than ôi!
Mt c nhung y chin thng,
nên công oanh lit ngàn nm
Bn phng bin c thanh bình,
ban chiu duy tân khp chn.
Xa gn bá cáo,
Ai ny u hay.
