Xuân Quỳnh – Nhà thơ nữ hàng đầu nửa cuối thế kỉ XX

0
Xuân Quỳnh – Nhà thơ nữ hàng đầu nửa cuối thế kỉ XX

Nhà thơ Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ nữ Việt Nam nổi tiếng, thơ của Xuân Quỳnh với nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau mang đến những cảm nhận vô cùng thú vị. Cùng chúng tôi tìm hiểu khái quát về cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ Xuân Quỳnh để từ đó hiểu hơn về tài năng của người thi sĩ này nhé.

Sự nghiệp thơ ca của Xuân Quỳnh trải qua nhiều giai đoạn, với nhiều tác phẩm nổi tiếng. Những bài thơ tình của Xuân Quỳnh là mang một luồng gió mới thổi vào nền văn học Việt Nam cuối thế kỉ XX.

I. Cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ Xuân Quỳnh

1. Cuộc đời

Xuân Quỳnh (1942-1988),tên thật là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh quê ở làng La Khê, Xã Văn Khê thị xã Hà Đông tỉnh Hà Tây. Bà xuất thân trong một gia đình công chức, mẹ mất sớm, bố thường xuyên công tác xa, bà ở với bà nội từ nhỏ cho đến khi trưởng thành.

2. Sự nghiệp

Xuân Quỳnh vốn là môt diễn viên múa từ năm 13 tuổi, bà đã nhiều lần đi tham dự biểu diễn ở nước ngoài.

Từ năm 1962 đến 1964, Xuân Quỳnh học Trường bồi dưỡng những người viết văn trẻ (khoá I) của Hội Nhà văn Việt Nam.

Sau đó bà công tác tại báo Văn nghệ, báo Phụ nữ Việt Nam.

Bà trở thành hội viên của Hội nhà văn Việt Nam vào năm 1967.

Năm 1973, Xuân Quỳnh kết hôn với nhà viết kịch, nhà thơ Lưu Quang Vũ.

Nhà thơ Xuân Quỳnh mất ngày 29, tháng 8 năm 1988 trong một tai nạn giao thông cùng với chống và con.

Ngày 30/3/2017 Bà được phong tặng danh hiệu Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật với hai tập thơ là Lời ru mặt đất và Bầu trời trong quả trứng

II. Tác phẩm nổi tiếng

Chủ đề thơ của Xuân Quỳnh thường viết về tình yêu, quê hương đất nước. Những vần thơ tình của xuân quỳnh đậm chất lãng mạn, ngọt ngào. Chất “tình” trong thơ Xuân Quỳnh vô cùng nồng nàn và cháy bỏng.

  • Tơ tằm – chồi biếc (thơ, in chung, Nhà xuất bản Văn học, 1963)
  • Hoa dọc chiến hào (thơ, in chung, 1968)
  • Gió Lào, cát trắng (thơ, 1974)
  • Lời ru trên mặt đất (thơ, 1978)
  • Sân ga chiều em đi (thơ, 1984)
  • Tự hát (thơ, 1984)
  • Tiếng gà trưa (thơ)
  • Hoa cỏ may (thơ, 1989)
  • Thơ Xuân Quỳnh (1992, 1994)
  • Thơ tình Xuân Quỳnh – Lưu Quang Vũ (1994)
  • Hát với con tàu
  • Cây trong phố – Chờ trăng (thơ, in chung)

Các tác phẩm viết cho thiếu nhi:

  • Bầu trời trong quả trứng (thơ thiếu nhi, 1982)
  • Truyện Lưu Nguyễn (truyện thơ, 1985)
  • Mùa xuân trên cánh đồng (truyện thiếu nhi – 1981)
  • Bến tàu trong thành phố (truyện thiếu nhi, 1984)
  • Vẫn có ông trăng khác (truyện thiếu nhi, 1986)
  • Tuyển tập truyện thiếu nhi (1995).
  • Chú gấu trong vòng đu quay (tập truyện)

Bên cạnh đó chủ đề thơ của bà còn lên án về hiện thực xã hội phong kiến, do vậy thơ của bà luôn hướng nội, mang tâm trạng luôn bám sát đời sống của nhân dân và con ngời.

Xem thêm:  Những bài thơ tình viết về Biển lúc hoàng hôn, chiều tà

Những bài thơ của Xuân Quỳnh viết về đề tài phụ nữ đó chính sự lo toan, khổ cực lo cho gia đình, con cái…Những vần thơ của Bà chính là những gì bà đã sống, đã trải qua. Tâm trạng thơ Xuân Quỳnh là tâm trạng nảy sinh từ đời sống của chính chị, từ hoàn cảnh của riêng chị. Viết trên đường 20 là bài thơ chiến tranh nhưng lại mang nỗi lòng trăn trở xao xác của một người đang yêu.

III. Một số bài thơ được yêu thích nhất của Xuân Quỳnh

Những bài thơ được độc giả yêu thích của nhà thơ Xuân Quỳnh với nhiều chủ đề, tình yêu, quê hương, đất nước.. những vần thơ của bà luôn diễn tả chân thực, phản ánh đời sống của con người nhưng vẫn vô cùng nhẹ nhàng và sâu xa.

Tự Hát

Chả dại gì em ước nó bằng vàng

Trái tim em, anh đã từng biết đấy

Anh là người coi thường của cải

Nên nếu cần anh bán nó đi ngay

Em cũng không mong nó giống mặt trời

Vì sẽ tắt khi bóng chiều đổ xuống

Lại mình anh với đêm dài câm lặng

Mà lòng anh xa cách với lòng em

Em trở về đúng nghĩa trái tim

Biết làm sống những hồng cầu đã chết

Biết lấy lại những gì đã mất

Biết rút gần khoảng cách của yêu tin

Em trở về đúng nghĩa trái-tim-em

Biết khao khát những điều anh mơ ước

Biết xúc động qua nhiều nhận thức

Biết yêu anh và biết được anh yêu

Mùa thu nay sao bão giông nhiều

Những cửa sổ con tàu chẳng đóng

Dải đồng hoang và đại ngàn tối sẫm

Em lạc loài giữa sâu thẳm rừng anh

Em lo âu trước xa tắp đường mình

Trái tim đập những điều không thể nói

Trái tim đập cồn cào cơn đói

Ngọn lửa nào le lói giữa cô đơn

Em trở về đúng nghĩa trái-tim-em

Là máu thịt, đời thường ai chẳng có

Cũng ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa

Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi

Sóng

Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ

Trước muôn trùng sóng bể

Em nghĩ về anh, em

Em nghĩ về biển lớn

Từ nơi nào sóng lên?

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu?

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức

Dẫu xuôi về phương bắc

Dẫu ngược về phương nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh – một phương

Ở ngoài kia đại dương

Trăm nghìn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở

Xem thêm:  Ý Đảng lòng Dân - Nguyễn Văn Báu

Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua

Như biển kia dẫu rộng

Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ

Thuyền Và Biển

Em sẽ kể anh nghe

Chuyện con thuyền và biển:

“Từ ngày nào chẳng biết

Thuyền nghe lời biển khơi

Cánh hải âu, sóng biếc

Đưa thuyền đi muôn nơi

Lòng thuyền nhiều khát vọng

Và tình biển bao la

Thuyền đi hoài không mỏi

Biển vẫn xa… còn xa

Những đêm trăng hiền từ

Biển như cô gái nhỏ

Thầm thì gửi tâm tư

Quanh mạn thuyền sóng vỗ

Cũng có khi vô cớ

Biển ào ạt xô thuyền

(Vì tình yêu muôn thuở

Có bao giờ đứng yên?)

Chỉ có thuyền mới hiểu

Biển mênh mông nhường nào

Chỉ có biển mới biết

Thuyền đi đâu, về đâu

Những ngày không gặp nhau

Biển bạc đầu thương nhớ

Những ngày không gặp nhau

Lòng thuyền đau – rạn vỡ

Nếu từ giã thuyền rồi

Biển chỉ còn sóng gió“

Nếu phải cách xa anh

Em chỉ còn bão tố

Nói Cùng Anh

Em biết đấy là điều đã cũ

Chuyện tình yêu, quan trọng gì đâu:

Sự gắn bó giữa hai người xa lạ

Nỗi vui buồn đem chia sẻ cùng nhau

Em đâu dám nghĩ là vĩnh viễn

Hôm nay yêu, mai có thể xa rồi

Niềm đau đớn tưởng như vô tận

Bỗng có ngày thay thế một niềm vui

Điều hôm nay ta nói, ngày mai

Người khác lại nói lời yêu thuở trước

Đời sống chẳng vô cùng, em biết

Câu thơ đâu còn mãi ngày sau

Chẳng có gì quan trọng lắm đâu

Như không khí như màu xanh lá cỏ

Nhiều đến mức tưởng như chẳng có

Trước cuộc đời rộng lớn mênh mang

Nhưng lúc này anh ở bên em

Niềm vui sướng trong ta là có thật

Như chiếc áo trên tường như trang sách

Như chùm hoa mở cánh trước hiên nhà

Em hiểu rằng mỗi lúc đi xa

Tình anh đối với em là xứ sở

Là bóng rợp trên con đường nắng lửa

Trái cây thơm trên miền đất khô cằn

Đấy tình yêu, em muốn nói cùng anh:

Nguồn gốc của muôn ngàn khát vọng

Lòng tốt để duy trì sự sống

Cho con người thực sự Người hơn

Thơ Tình Cuối Mùa Thu

Cuối trời mây trắng bay

Lá vàng thưa thớt quá

Phải chăng lá về rừng

Mùa thu đi cùng lá

Mùa thu ra biển cả

Theo dòng nước mênh mang

Mùa thu vào hoa cúc

Chỉ còn anh và em

Chỉ còn anh và em

Là của mùa thu cũ

Chợt làn gió heo may

Thổi về xao động cả:

Lối đi quen bỗng lạ

Cỏ lật theo chiều mây

Đêm về sương ướt má

Hơi lạnh qua bàn tay

Tình ta như hàng cây

Đã qua mùa gió bão

Tình ta như dòng sông

Đã yên ngày thác lũ

Thời gian như là gió

Mùa đi cùng tháng năm

Tuổi theo mùa đi mãi

Chỉ còn anh và em

Xem thêm:  Tuyển chọn những bài thơ nhớ người yêu chế bá đạo trên từng hạt gạo

Chỉ còn anh và em

Cùng tình yêu ở lại…

– Kìa bao người yêu mới

Đi qua cùng heo may

Dẫu Em Biết Chắc Rằng Anh Trở Lại

Thị trấn nào anh đến chiều nay

Mảnh tường vắng, mùa đông giá rét

Dẫu em biết không phải là vĩnh biệt

Vẫn thấy lòng da diết lúc chia xa

Xóm làng nào anh sẽ đi qua

Những đồng lúa, vườn cây, bờ bãi…

Dẫu em biết rằng anh trở lại

Ngọn gió buồn vẫn thổi phía không anh.

Thời gian trôi theo cánh cửa một mình

Hạt mưa bụi rơi thầm trên mái ngói

Tờ lịch mỏng bay theo lòng ngóng đợi

Một con đường vời vợi núi cùng sông

Gọi ngàn lần tên anh vẫn là không

Chỉ lá rụng dạt dào lối phố

Dẫu em biết rằng anh, anh cũng nhớ.

Nhưng lòng em nào có lúc nguôi quên.

Mẹ Của Anh

Phải đâu mẹ của riêng anh

Mẹ là mẹ của chúng mình đấy thôi

Mẹ tuy không đẻ, không nuôi

Mà em ơn mẹ suốt đời chưa xong

Ngày xưa má mẹ cũng hồng

Bên anh, mẹ thức lo từng cơn đau

Bây giờ tóc mẹ trắng phau

Để cho mái tóc trên đầu anh đen

Đâu con dốc nắng đường quen

Chợ xa gánh nặng mẹ lên mấy lần

Thương anh thương cả bước chân

Giống bàn chân mẹ tảo tần năm nao

Lời ru mẹ hát thuở nào

Truyện xưa mẹ kể lẫn vào thơ anh:

Nào là hoa bưởi, hoa chanh

Nào câu quan họ mái đình cây đa…

Xin đừng bắt chước câu ca

Đi về dối mẹ để mà yêu nhau

Mẹ không ghét bỏ em đâu

Yêu anh em đã là dâu trong nhà

Em xin hát tiếp lời ca

Ru anh sau mỗi âu lo nhọc nhằn

Hát tình yêu của chúng mình

Nhỏ nhoi giữa một trời xanh khôn cùng

Giữa ngàn hoa cỏ núi sông

Giữa lòng thương mẹ mênh mông không bờ

Chắt chiu tự những ngày xưa

Mẹ sinh anh để bây giờ cho em

Tháng Năm

Giấc ngủ vừa chợp qua

Nắng đã về trước cửa

Đêm ngắn: phút gần nhau

Ngày dài như nỗi nhớ

Nước sôi ngầu bọt thau

Luộc mình con cá nhỏ

Con cua chín vàng mai

Ẩn vào trong cụm lúa

Cỏ dại không người che

Rã rời mang sắc úa…

Nhưng hãy nghe hãy nghe

Trên những cành phượng đỏ

Trong những đầm sen mở

Hương tháng năm lan xa

Mầu tháng năm rực rỡ

Tơ trời giăng ngoài sân

Cây bàng xoè trước ngõ

Đêm xanh vời trăng sao

Con ve vàng lột vỏ

Con chim tha rác về

Tháng năm – mùa sinh nở

Tình yêu như tháng năm

Mang gió nồng nắng lửa

Lòng anh là đầm sen

Hay là nhành cỏ úa?

Xuân Quỳnh là một cây viết tài năng của nền thơ ca Việt Nam cuối thế kỉ XX, bà ra đi là sự mất mát vô cùng lớn lao. Thế hệ sau vẫn luôn nhớ đến bà với những bài thơ hay như Sóng, Thuyền và Biển…

Theo Baithohay.com