Nhà thơ Cao Bá Quát, sở hữu một kho tàng lớn văn thơ Việt Nam. Những phần trước Baithohay.com đã đem đến cho các bạn những áng văn thiên cổ đi vào huyền thoại. Các bạn có đang mong chờ phần 5? Hôm nay để tiếp nối BST Kho Tàng Thơ Đặc Sắc Của Cao Bá Quát Phần 4 mời các bạn đón xem phần 5 dưới đây nhé!
Hoành Sơn vọng hải ca 橫山望海歌 • Bài ca từ Hoành Sơn ngắm biển
Quân bất kiến:
Hải thượng bạch ba như bạch đầu.
Nộ phong hám phá vạn hộc châu.
Lôi khu điện bác hãi nhân mục,
Trung hữu điểm điểm phù khinh âu.
Hải khí quyển sơn, sơn như chỉ,
Sơn bắc, sơn nam thiên vạn lý.
Công danh nhất lộ kỷ nhân nhàn?
Quan cái phân phân ngã hành hỹ!
Nguồn: Cao Bá Quát toàn tập – tập 1, Trung tâm Nghiên cứu quốc học, NXB Văn học, 2004
Hồng Mao hoả thuyền ca 紅毛火船歌 • Bài ca tàu thuỷ Hồng Mao
Cao yên quán thanh không,
Tả tác bách xích đôi.
Yêu kiều thuỳ thiên long,
Cương phong xuy bất khai.
Đà sư kinh khởi thuỷ thủ lập,
Tứ biên tiếu ngữ phân huyên hôi.
Ngã diệc lãm y hướng đông vọng,
Đạo thị dương phiên hoả thuyền thiên dĩ lai.
Nguy tường ngật lập ngũ lạng tĩnh,
Tu đồng trung trì, phún tác yên thôi ngôi.
Hạ hữu song luân triển chuyển đạp cấp lãng,
Luân phiên lãng phá, ân kỳ sinh nộ lôi.
Hữu thì hoành hành đảo tẩu tật bôn mã,
Vô phàm, vô lỗ, vô nhân thôi.
Long Nha, Xích Khảm bách lý ngoại,
Đàn chỉ tảo khước kinh lan hồi.
Lặc Tử châu đầu hắc vân hợp,
Bạch Thạch than tiền mộ triều cấp.
Hoán nhi ủng tỵ đàm tiếu lai,
Tuyết khố nga cân nhiễu tường lập.
Quân bất kiến:
Vĩ lư chi thuỷ hối Ốc tiêu,
Kiếp hoả trực thướng thanh vân tiêu.
Khai châm đông khứ thận tự giới,
Bất tỷ Tây minh triêu mộ triều.
Hồng Mao là tên gọi thời đó của nước Anh Cát Lợi, vì râu tóc của họ thường hung đỏ.
Nguồn: Cao Bá Quát toàn tập – tập 1, Trung tâm Nghiên cứu quốc học, NXB Văn học, 2004
Hoành Sơn quan 橫山關 • Ải Hoành Sơn
Địa biểu lập sàn nhan,
Liêu phong đáo hải gian.
Bách niên khan cổ luỹ,
Thiên lý nhập trùng quan.
Túc điểu sơ đầu thụ,
Quy vân bán ủng san.
Trì trì Tô quý tử,
Cửu tệ vị tri hoàn.
Ải Hoành Sơn là ải trên núi Hoành Sơn, tục gọi là Đèo Ngang.
Nguồn: Cao Bá Quát toàn tập – tập 1, Trung tâm Nghiên cứu quốc học, NXB Văn học, 2004
Huyền Không động đắc không tự
Cốc ám nham minh hựu nhất trùng,
Tâm phong như phiến nguyệt như cung.
Thiên niên thạch tuỷ kim thành nhũ,
Đồng ngã tôn trung tửu diệc không.
Động Huyền Không là động đẹp nhất ở núi Ngũ Hành, nay thuộc Đà Nẵng. Hai người bạn thơ đi cùng là Chí Đình và Minh Trọng, mỗi người cũng làm một bài theo hạn vận này.
Hương giang tạp vịnh 香江雜詠 • Thơ vịnh sông Hương
Nhất đới duyên giang giáp đệ hùng,
Ngũ quân khai phủ chiếu tây đông.
Vinh khô tứ thập dư niên sự,
Chỉ hữu hà hoa tự cựu hồng.
Hữu sở tư 有所思 • Nỗi nhớ
Tiểu tiểu nhân gia tử,
Song song bộ ngữ trì.
Vong tình năng hữu kỷ!
Ngô diệc ức ngô nhi.
Luyến mẫu đề cơ xứ,
Khiên ông học bái thì.
Môn lan kim bán tịch,
Ư nhĩ hệ tương ti.
Nguồn: Cao Bá Quát toàn tập – tập 1, Trung tâm Nghiên cứu quốc học, NXB Văn học, 2004
Kê dưỡng áp 雞養鴨 • Gà nuôi vịt
Kê tử tạp áp tử,
Bão thành bất tương tự.
Kê mẫu nhật lâm trì,
Nhất bán nhập yên thuỷ.
Kê mẫu đắc lạp túc,
Thanh tận hô phất quy.
Điều điều nhật hướng mộ,
Vị nhẫn độc tương ly.
Nhi tử lương dữ dung,
Giai tự phụ mẫu xuất.
Lương giả mẫu tự hiệp,
Dung giả mạc tự thất.
Thiên hạ phụ mẫu tâm,
Do lai bất thiên tuất.
Khuyết địa phi thường mưu,
Tri hoá nãi kế thuật.
Nguồn: Cao Bá Quát toàn tập – tập 1, Trung tâm Nghiên cứu quốc học, NXB Văn học, 2004
Khách lộ cảm hoài 客路感懷 • Nỗi nhớ trên đường xa
Dương liễu thanh kỳ mại tửu gia,
Bích âm đình bạn tạm đình xa.
Hoàng oanh tịnh lập nghinh phong ngữ,
Tử yến giao phi lược thuỷ tà.
Khách lộ na kham hoàn trở vũ,
Ly nhân chỉ thị phạ khan hoa.
Tư lường vãng sự thiêm trù trướng,
Vân thụ thiên nhai nhất mộng soa (sai).
Dịch nghĩa
Dương liễu, cờ xanh, quán bán rượu,
Tạm dừng xe cạnh quán giữa khoảng râm xanh biếc.
Oanh vàng cùng đứng (trong lồng) hót đón gió,
Én tía bay ngược chiều nhau lướt nhẹ mé nước.
Đường xa nhà quá sức lại còn bị mưa ngăn trở,
Người lìa nhà chỉ sợ phải xem hoa.
Đắn đo suy nghĩ việc đã qua thêm buồn phiền,
Mây (chiều) cây (xanh) nơi chân trời cùng mộng ước không thành.
Nguồn: Cao Bá Quát toàn tập – tập 1, Trung tâm Nghiên cứu quốc học, NXB Văn học, 2004
Khách trung tảo khởi
Mao điếm kê sơ khiếu,
Sương thiên nguyệt sắc tân.
Lân lân xa quá trắc,
Tri hữu tảo hành nhân.
Dịch nghĩa
Ở quán lợp tranh, gà vừa gáy lần đầu,
Sương giăng đầy trời, trăng mới lên.
Lịch kịch xe qua bên cạnh,
Có kẻ sớm lên đường.
Nguồn: Cao Bá Quát toàn tập – tập 1, Trung tâm Nghiên cứu quốc học, NXB Văn học, 2004
Khốc tử 哭子 • Khóc con
Lữ hồn tuý tỉnh lưỡng kham liên,
Tội tật y vi bát cửu niên.
Đông Dã cùng ngâm hu đỗng hĩ,
Bắc đường quy vọng nhược mang nhiên.
Sinh tiền Đạo Uẩn năng miêu tuyết,
Địa hạ đồng Ô khởi bạn huyền.
Sầu tuyệt không phùng phong vũ dạ,
Nhất đăng minh diệt đối cô miên.
Khốc vong tỷ 哭亡姊 • Khóc chị quá cố
Giam thư song hạ bất kham phi,
Trường đoạn nam phong khốc tỷ bi.
Nhị đệ phiêu linh vi khách nhật,
Lão thân tiều tuỵ ký cư thì.
Thân gia hữu hận tâm nan hoá,
Thiên địa vô tình lệ ám thuỳ.
Tòng thử hồ đầu thanh trủng thảo,
Liên tuần trệ vũ quản sinh ly.
Dịch nghĩa
Dưới cửa sổ, không mở nổi bức thư dán,
Gió nam làm đứt ruột buồn khóc chị.
Ngày em trai thứ hai trôi nổi nơi đất khách,
Là lúc cha mẹ già tiều tuỵ về ở với chị.
Bản thân và gia đình có mối hận lòng không tiêu hoá nổi,
Trời đất dửng dưng lệ thầm rơi.
Từ đây cỏ trên mồ xanh đầu hồ,
Tuần này đến tuần khác luôn đẫm nước mưa để giữ vẻ sinh ly.
Khuê oán kỳ 1
Uất uất tịnh đầu lan,
Quyên quyên nhan sắc hảo.
Tích vi Dao Đài tư,
Kim vi mạch thượng thảo.
Không khuê chính bồi hồi,
Toạ lập oanh hoài bão.
Thái thái tương di thuỳ?
Sở tư tại viễn đạo.
Khuê oán kỳ 2 閨怨其二 • Nỗi oán khuê phòng kỳ 2
Phiến nguyệt thượng đình đình,
Chiếu ngã cô y khâm.
Tứ bích tiễu vô thanh,
Vĩnh dạ lậu trầm trầm.
Bàn hoàn khởi hoàn toạ,
Đối ảnh tình độc thâm.
Chi tử hiệp ân ái,
Khởi tri kim hữu kim.
Lân hoa thổ nghiên diễm,
Độ ngã khúc tường âm.
Vi phong động viễn phức,
Xuy nhập u nhân khâm.
Học tả “Thái tiêu” khúc,
Biến vi “Bạch đầu ngâm”.
Nhân sinh tự hàn thự,
Lai vãng di thử tâm
Khuê oán kỳ 3 閨怨其三 • Nỗi oán khuê phòng kỳ 3
Khuê oán kỳ 3
Nguyệt hạ lý song ty,
Kết tác đồng tâm lữ.
Đăng chi duyên ỷ cầm,
Phương thanh mãn song hộ.
Lương nhân ái tân thiên,
Tống dữ tây gia cổ.
Lâm biệt túng nhất đàn,
Linh loạn bất thành phổ.
Đàn đáo cổ biệt ly,
Sầm sầm lệ như vũ.
Khuê oán kỳ 4 閨怨其四 • Nỗi oán khuê phòng kỳ 4
Tây viên cập xuân úc,
Bách điểu tương hoà minh.
Không phòng tịch bất ngữ,
Cảm kích thử thì tình.
Cô thiếp như tự ngộ,
Tân ái nhan như tuyết.
Tâm khúc quân cự tri,
Trì trì vị nhẫn biệt.
Kiến bắc nhân lai nhân thoại cố hương tiêu tức
Mạch mạch tương khan thức lệ ngân,
Nôm nôm bất yếm thoại hương thôn.
Lão thân kiện tại liên nhi cách,
Trĩ tử hoan lai hỉ phụ tồn.
Cựu thảo tự trần đồi phế lộc,
Tiểu mai vô lại khoá tu viên.
Trường đình bất cố vân thiên viễn,
Xuân tận thuỳ chiêu vị tử hồn.
Dịch nghĩa
Lúng túng nhìn nhau, lau ngấn lệ,
Rì rầm không chán chuyện làng xóm.
Cha mẹ già còn sống khỏe, thương con xa cách,
Lũ trẻ vui mừng cha còn sống.
Bản thảo cũ bám bụi chất đống trong bồ rách,
Cây mai nhỏ không nhờ (được ai) để cưỡi tường dài.
Nơi trường đình ngoảnh nhìn phía Bắc, trời mây xa xôi,
Xuân hết, (có) ai gọi hồn người chưa chết (không nhỉ!)
Kim Khê dịch tức sự 金溪驛即事
Kỷ xứ bá lao đề hiểu,
Nhất thôn mai tử hoàng thì.
Khổ ức Hoa Dương điếm lý,
Khách tâm sơ kiến lệ chi.
.Kim nhật hành 今日行 • Bài hành “Hôm nay
Tạc dạ sậu hàn sinh,
Kiết kiết nghiêm phong thích.
Hiểu lai sương lộ thấu y thường,
Mạch thượng bất kiến hành nhân tích.
Kim nhật thoái hàn uy,
Liệt liệt lưu hy hách.
Phiền thâm nhiệt trọng bất thăng sam,
Ỷ trụ bồi hồi hãn như trích.
Ô hô! Hàn thử biến thái thúc hốt gian,
Bất tri lai nhật thử hoặc hàn?
Như hà cửu toạ linh tâm toan.
Kinh độc thư xứ 經讀書處
Không trai hưu vấn cựu thư vi,
Tường liễu ư kim dĩ thập vi.
Ký đắc thần thì vân vũ dạ,
Nhất lâm hoàng diệp yểm sài phi
Trên đây, chúng tôi đã cập nhật cho quý độc giả BST kho tàng của Cao Bá Quát Phần 5. Mời các bạn đón xem phần 6 nhé! Cảm ơn các bạn đã luôn đồng hành cùng chúng tôi!
Theo Baithohay.com
