Bế Kiến Quốc – Cây bút đa tài của nền văn học Việt Nam

0
Bế Kiến Quốc – Cây bút đa tài của nền văn học Việt Nam

Nhà thơ Bế Kiến Quốc sinh năm 1949 và mất năm 2002, ông là người Hà Nội. Ông tốt nghiệp đại học Tổng Hợp Hà Nội, ngành Ngữ văn. Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam (1981). Ông còn có các bút danh khác là Ngọc Chung Tử, Đặng Thái Minh, ông chuyên viết về thể loại thơ, truyện thơ.

Năm 1970, Ông tốt nghiệp đại học và làm công tác văn hóc thông tin tại Hà Tây, sau đó ông chuyển về làm việc tại Tuần báo Văn Nghệ. Sau đó ông tích cực tham gia lớp viết văn ngắn hạn của Hội nhà văn Việt Nam và lớp cao cấp rút gọn của học viện văn học Gorki.

Sự nghiệp sáng tác thơ của Bế Kiến Quốc

Những tập thơ nổi tiếng của Bế Kiến Quốc gồm:

  • Những dòng sông (1969)
  • Cuối rễ đầu cành (1994)
  • Chú ngựa mã sao (1979)
  • Dòng suối thần kỳ (1984)
  • Trở lại nguồn

Giải thưởng

Là một cây bút tài năng của nền văn học việt nam hiện đại, nhà thơ Bế Kiến Quốc đã dành được nhiều giải thưởng về văn học.

  • Giải nhì cuộc thi thơ của tuần báo Văn nghệ năm 1969 (bài thơ Những dòng sông).
  • Giải thưởng cuộc vận động viết về thương binh liệt sĩ, 1973.
  • Giải thưởng cuộc thi sáng tác cho thiếu nhi năm 1979 và 1985.
  • Giải thưởng cuộc thi viết về tài trí Việt Nam, năm 1995 – 1996 của tạp chí Thế giới mới,
  • Giải thưởng cuộc thi ký của báo Sài gòn Giải phóng, năm 1985, và cuộc thi ký của Đài Tiếng nói Việt Nam, 1986.

Bài hát trồng cây

Ai trồng cây

Người đó có tiếng hát

Trên vòm cây

Chim hót lời mê say

Ai trồng cây

Người đó có ngọn gió

Rung cành cây

Hoa lá đùa lay lay

Ai trồng cây

Người đó có bóng mát

Trong vòm cây

Quên nắng xa đường dài

Ai trồng cây

Người đó có hạnh phúc

Mong chờ cây

Mau lớn theo từng ngày

Ai trồng cây…

Em trồng cây…

Em trồng cây…

Bên bờ kinh

Trôi qua cả một dòng kinh

Một chiều hai đứa chúng mình bên nhau.

Có gì, nào có gì đâu

Mà chùm sao trên mái đầu lung liêng

Chiếc xuồng ai buộc chung chiêng

Sóng xô bên ấy lại nghiêng bên này…

Riết rồi đến lúc chia tay

Lấy đâu thương nhớ lấp đầy xa xôi?

Lời em đã nói chi rồi

Sớm nay sao lục bình trôi quá nhiều…

Long Hưng, ngày 5-7-1984

Bóc lịch

Em cầm tờ lịch cũ

– Ngày hôm qua đâu rồi?

Ra ngoài sân hỏi bố

Xoa đầu em bố cười:

– Ngày hôm qua ở lại

Trên cành hoa trong vườn

Nụ hồng lớn thêm mãi

Đợi đến ngày toả hương

– Ngày hôm qua ở lại

Trong hạt lúa mẹ trồng

Cánh đồng chờ gặt hái

Chín vàng màu ước mong

– Ngày hôm qua ở lại

Trong vở hồng của con

Con học hành chăm chỉ

Là ngày qua vẫn còn…

Chiếc vòng đá nhỏ

Chiếc vòng đá nhỏ cổ tay ai

Chẳng biết đầu tiên ai đẽo mài

Rồi ai mua tặng, ai âu yếm

Xem thêm:  Việt Nhân Ca – Trang thơ hấp dẫn hay nhất mọi thời đại

Trao vòng đá nhỏ cổ tay ai…

Xui khiến chiều nay anh lặng im

Giấu điều muốn nói tận trong tim

Gặp gỡ muộn màng thương biếc biếc

Chiếc vòng đá nhỏ cổ tay em.

Long Hưng, ngày 4-7-1984

Coi tướng tay

Coi dăm ba bàn tay

Nói tầm bậy tầm bạ…

Mà em mắc lừa ngay

– Nè coi tay em thử!

Chao! Bàn tay xinh quá!

Những ngón nhỏ thanh dài…

“Thầy” giả vờ ngẫm nghĩ

Cốt được cầm ngắm hoài…

Anh là thầy tướng vụng

Tìm khắp bàn tay xinh

Mãi không ra biểu tượng

Nói rằng em thương anh…

Bình Thành, ngày 5-7-1984

Gorky

Từ đắng cay sừng sững Gorky

Giữa đắng cay tin có ngày hạnh phúc

Vượt qua đắng cay như vượt qua nhà ngục

Người lên đường ca hát những niềm vui

Đang đến rồi thời ấy Gorky ơi

Sống tốt hơn với sướng hơn là một

Con người đã vững vàng mà đọc Đốt

Nước Nga cười trong ánh mắt Lê Nin

Ở một thời đang dễ mất lòng tin

Người hiện lên giữa bụi cây rực đỏ

Người báo trước: nơi cuộc đời rạng rỡ

Sẽ là phần đất hứa của hồn ta

Không có ai giẫm lên trái tim Người. Năm tháng trôi qua

Trái tim ấy nhiều Đancô vẫn giữ

Người không chỉ là sức mạnh lòng tin của những đắng cay gian khổ

Phía Niềm vui sừng sững Gorky

Không đề 1

Có trăm ngàn lý do nhủ rằng đừng quá bước

Nghĩ cho cùng…

Thôi, nghĩ ngợi làm chi

Lời hãy tránh gặp lời, mắt tránh tìm ánh mắt

Hãy giấu mọi vui buồn cho đến lúc ra đi…

Bình Thành ngày 7-7-1984

Không đề 3

Nước kênh chảy dưới chân cầu

Cả ngàn năm lận có đâu trở về

Tháng ngày giây phút qua đi

Qua là hết chẳng còn gì nữa đâu!…

Một lần được ở bên nhau

Là duyên hội ngộ từ lâu kiếp nào…

Anh xin đất thấp trời cao

Cho nước đừng chảy mãi vào thời gian.

Cho em cứ đẹp rỡ ràng

Cho anh cứ được ngỡ ngàng ngắm em

Cho sao đứng lại trời đêm

Cho lời ở mãi trái tim suốt đời…

Định Yên, 10-7-1984

Không đề 4

Đã bắt đầu nếm náp vị chia xa

Hai chữ biệt ly ngó chỗ nào cũng gặp.

Em ngồi đó – anh gắng dời ánh mắt

Anh tập nhìn không-gian-không-có-em…

Phải làm quen với ban ngày ban đêm

Với thời-gian-không-em sắp trải dài vợi vợi…

Lòng choáng rợn nữa rồi sao chịu nổi!

Nỗi buồn lên. Trăng lặn. Hết đêm rồi.

Chân đã dợm bước vào ranh giới của xa xôi

Và ký ức vội cuống cuồng thâu nhận

Hình với tiếng… để biến thành kỷ niệm

Đang ở gần đã nhớ lúc gần nhau…

Đang ở gần đã nói “một ngày sau…”

Ba tiếng “một ngày sau…” nhói đau mà chẳng biết…

Như đang nghe đoạn cuối cùng khúc hát

Vừa khẽ ngân vừa lặng tắt xa dần…

Không đề 5

Cây một vòm xanh trên mái đầu

Trăng một vầng cao, đêm một sâu

Và mắt một đôi thăm thẳm ngó

Buổi tối cuối cùng được thấy nhau…

Rồi một mình anh trở lại đây

Cũng đến ngồi y một chỗ này

Xem thêm:  Bài Thơ Hai Bàn Tay Em ( Huy Cận ) – Bài Thơ Thiếu Nhi Đặc Sắc Nhất

Buồn một nỗi buồn không thể vợi

Với một vầng trăng một bóng cây…

Sa-Đéc, 11-7-1984

Lý qua cầu

Bằng lòng đi em…

Nhưng má anh đã mất

Mịt mù xa Nam – Bắc khó đưa dâu.

Bằng lòng đi em…

Nữa mai rồi cách mặt

Chuyên tâm tình muốn nói dễ chi đâu.

Bằng lòng đi em…

Dẫu chỉ nhờ câu hát

Có chiếc xuồng ba lá của riêng nhau.

Bằng lòng đi em…

Mỗi khi buồn muốn khóc

Một mình anh ca điệu lý qua cầu…

Mãi mãi ngày đầu tiên

Cần những nhành hoa mới

Nở cho anh và em

Cần những tuần trăng mới

Đưa ta vào trời đêm…

Tình yêu không dừng lại

Không sa vào thói quen

Tình yêu luôn luôn mới

Như những ngày đầu tiên

Cần có những hờn dỗi

Để nhớ và để quên

Cần có những gặng hỏi

Để nghi ngờ hờn ghen!

Cần những bài ca mới

Để hát về niềm tin,

Cần những chiều ngóng đợi

Cả con đường chờ em…

Tình yêu không dừng lại

Không sa vào thói quen

Ngày qua rồi ngày tới

Tốt thêm và đẹp thêm

Tình yêu luôn luôn mới

Mãi mãi ngày đầu tiên…

Mô phỏng ca dao

Đặt vào mỗi bước chân ai

Một bông hoa nhỏ một bài thơ xinh

Tay ai khẻ chạm tim mình

Là ngân lên những âm thanh dịu dàng.

Ai ơi ai có biết rằng

Ai thương ai cũng chẳng bằng ta thương

Bình Thành, ngày 6-7-1984

Nghe chèo, đêm xa quê

Đừng hát nữa, anh xao xuyến quá

Điệu cười kia cùng ánh mắt kia

Biểu đi xiến mỗi chèo mới có

Giọng sử rầu ruột cả canh khuya

Ngỡ quên mất tình ngang trái cũ

Chèo là chi, tiếng gọi quê nhà

Ngõ khuất mất riêng tư quá khứ

Bỗng nghẹn mình nghe chèo đêm xa

Một vùng đất vượt qua lũ quật

Gió lửa về bỏng táp vòm cây

Rừng trụi đốt khói xông ngột ngạt

Đâu ngờ chèo đọng ngọt nơi đây

Gặp một thoáng Thị Mầu ghẹo tiểu

Thị Kính than oan ức góc chùa

Mẹ Đốp rao hóm từng nhịp gõ

Đàn bầu rung non nỉ đẩy đưa

Ai mải miết rắc dâu mặt vải

Ai nọng tằm ủ kén tay em

Kìa sóng sánh con thuyền mắt đợi

Con thuyền kia bến nước còn quen?

Tình ngõ cũ chèo không biết cũ

Em gái chèo ơi bay dạt đâu

Làn điệu nói lời chưa đủ

Này vu quy này sắp qua cầu…

Đừng hát nữa, lòng nao nuyến quá

Giã hẹn rồi đêm chèo trôi nhanh

Em dõi sáng Châu Long mấy thuở

Em mãi đằm Vân Dại đời anh…

Tiếng dòng sông

Một buổi trưa, dưới bóng cây râm mát

Gần văn phòng đoàn khảo sát sông Đà

Tôi nhìn thấy mấy công nhân người Việt

Đang dạy tiếng Việt Nam cho một bạn chuyên gia

– “Sông Đà” – “Sôn Đa”… – “Sông Đà” – “Sôn Đa”…

“Sôn Đa”, “Sôn Đa”… nghe gần như Vôn-ga

Âm thanh ấy mát lành như tiếng nước

Sông quê anh sông nào bên đất Nga?

Đến quê đây, ăn cái nước sông Đà

Nếm chùm nhãn đất phù sa nuôi ngọt

Xem thêm:  Chiều buồn trên đảo - Nguyễn Sơn Phương

Chịu sức nắng trưa mùa hè thiêu đốt

Đêm chập chờn nhớ một dòng sông xa…

Có bao nhiêu dòng sông anh đã qua

Người chuyên gia một đời làm khảo sát

Ở bao lán công trường, uống nước bao nguồn nước

Trong giọng Nga pha giọng nói bao miền…

“Sôn Đa” “Vôn-ga” – Hai cái tên thân quen

Rồi có lúc nói mơ anh gọi lẫn

Hạnh phúc lớn là làm ra ánh sáng

Dẫu quê nào: Sông Việt với Sông Nga.

Anh tập nói: “Sôn Đa”. Tôi thầm nhắc: “Sông Đà”

Lắng nghe trong giọng mình một tình yêu mới mẻ

Như thể lần đầu tiên gọi tên sông là thế

Tên ngọt ngào nghe sao lòng ngân nga…

Sông quê anh sông nào bên đất Nga?

Tên dẫu khác, mọi dòng sông đều đẹp.

Ăn cái nước sông Đà sẽ thấm dần giọng Việt

Một hôm nao sẽ gọi rõ: “Sông Đà!”

Tiếng dòng sông trong giọng một người Nga…

Hà Sơn Bình, 2-7-1976

Tự nguyện

Với xứ quê em – sống hết mình

Yêu em – yêu trọn cả lòng anh

Anh chậm mùa sen đến Tháp Mười

Dòng kinh đầy nước, lục bình trôi

Rặng tràm buông trắng chùm hoa mới

Chiếc xuồng ba lá dập dềnh bơi…

Nhịp sống bao đời nay vẫn vậy

Mà anh thì gấp, bởi từ lâu

Đã mong tới gặp dòng sông ấy

Sông của niềm vui, của nỗi đau…

Chen chúc xe đò, anh cũng chen

Xe lam ba bánh đường gập ghềnh

Có khi tắc ráng luồn kinh rạch

Anh muốn đi sao được khắp miền.

Hoà tiếng cười vang nghiêng mặt sóng

Xuồng cắt lúa đụng xuồng rước dâu…

Để rơi nước mắt trong im lặng

Nghe kể Long Hưng một thuở nào…

Thao thức canh khuya nhhững khóm bần

Mái dầm đâu khẽ dưới vầng trăng

Đèn ai trong lá xanh không ngủ

Có nỗi niềm chi chưa nói năng…

Cao Bắc phà sang sông lộng gió

Tiền Giang dào dạt nắng đôi bờ

Phù sa dư dật nuôi đồng lúa

Nuôi những anh hùng dám ước mơ.

Cảm nhận đầy tràn mọi giác quan

Lòng anh mê mải với miền Nam

Những loài cây mới, tên hoa mới

Giọng nói quê hương quá dịu dàng.

Những khúc dân ca tình láy luyến

Ướt mềm câu hát, ý sâu xa

Mù u xin hãy vì anh chín

Điệu lý qua cầu anh được qua.

Cách mạng bao nhiêu chuyện nhiệm mầu

Nhân dân – ấm nóng nắng trời cao

Má ơi, xin được làm con má

Giữ vẹn lòng ta có trước sau…

Mối tình thứ nhất cùng Nam Bộ

Yêu hết mình luôn, sống hết mình

Bông sen đang hẹn mùa sen nở

Ôi xứ quê này – xứ của anh!…

Sa Đéc, 18-7. Sài Gòn 19-7-1984

Nhà thơ Bế Kiến Quốc được mệnh danh là một nhà thơ “đa tài – đa tình”. Các tập thơ của Bế Kiến Quốc là những rung động của ông về thiên nhiên, về đất nước, về số phận, cuộc đời… đã khiến cho thơ anh có đẳng cấp trong làng thơ Việt. Thơ Bế Kiến Quốc được độc giả vô cùng yêu thích hiện nay.

Theo Baithohay.com