Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của nhà thơ Minh Huệ là một trong những sáng tác tiêu biểu nói về một nhân cách lớn – là chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Qua bài thơ ta có thể cảm nhận được một nhân cách lớn, một tấm lòng cao cả. Người đã dành cả cuộc đời mình cho đất nước, cho dân tộc. vì sự nghiệp chung mà quên đi hạnh phúc riêng tư của đời người. Hãy cùng Baithohay.com theo dõi bài viết này ngay bây giờ nhé!
Hoàn cảnh sáng tác
Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ được viết năm 1951 trong khi chúng ta đang phát động chiến dịch Biên giới. Đây cũng chính là một bài thơ kể câu chuyện có thật. Trước khi cuộc chiến nổ ra Bác đã không ngủ vì lo cho nước nhà, lo cho các anh chiến sĩ.
Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ
1.
Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ.
Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác.
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.
Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng.
2.
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.
Thổn thức cả nỗi lòng
Thầm thì anh hỏi nhỏ:
– Bác ơi! Bác chưa ngủ?
– Bác có lạnh lắm không?
– Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc!
Vâng lời anh nhắm mắt
Nhưng bụng vẫn bồn chồn.
Không biết nói gì hơn
Anh nằm lo Bác ốm
Lòng anh cứ bề bộn
Vì Bác vẫn thức hoài.
Chiến dịch hãy còn dài
Rừng lắm dốc lắm ụ
Đêm nay Bác không ngủ
Lấy sức đâu mà đi!
3.
– Lần thứ ba thức dậy
Anh hốt hoảng giật mình
Bác vẫn ngồi đinh ninh
Chòm râu im phăng phắc.
Anh vội vàng nằng nặc:
– Mời Bác ngủ Bác ơi!
Trời sắp sáng mất rồi
Bác ơi, mời Bác ngủ
– Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc
Bác thức thì mặc Bác
Bác ngủ không an lòng
Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn…
Trời thì mưa lâm thâm
Làm sao cho khỏi ướt
Càng thương càng nóng ruột
Mong trời sáng mau mau.
Anh đội viên nhìn Bác
Bác nhìn ngọn lửa hồng
Lòng vui sướng mênh mông
Anh thức luôn cùng Bác.
4.
Đêm nay Bác ngồi đó
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh.
Hình tượng người Cha già vĩ đại qua bài thơ
Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ đã thành công trong việc khắc họa chân dung của Bác. Là một con người lo nghĩ cho dân cho nước, lo cho các đồng chí trước khi bước vào cuộc chiến đấu đầy cam go. Bài thơ này được chia làm 3 phần:
Phần 1: Từ đầu đến “Lấy sức đâu mà đi” để thể hiện tình cảm của anh đội viên khi thức dậy.
Phần 2: Tiếp đến “Cùng Bác”: Mạch tâm trạng tiếp của anh đội viên
Phần 3: Phần còn lại chính là hình tượng Bác Hồ.
Tình cảm của anh đội viên khi thức dậy
Khi anh đội viên thức dậy thấy Bác vẫn chưa ngủ anh hoảng hốt giật mình. Bởi đó là thời điểm đêm đã khuya và gió rất lạnh, trong khi anh chàng đã ngủ được một giấc thì Bác vẫn ngồi đó. Khi ấy anh thắc mắc sao trời đã khuya mà Bác vẫn trầm ngâm bên bếp lửa. Và anh hiểu được một điều rằng, đó là một nhân cách cao cả, bởi Bác lặng lẽ đốt lửa để sưởi ấm cho chiến sĩ.
Chính việc theo dõi diễn biến tâm trạng của Bác đã làm anh thêm yêu và trân trọng Bác. Đó là những cử chỉ ân cần từ đốt lửa, cho đến việc đi dém chăn cho từng người. Bởi Bác coi trọng giấc ngủ của người chiến sĩ nên di chuyển rất nhẹ nhàng vì sợ các anh bị thức giấc. Đây là hình ảnh mà người ta thường thấy đối với những bà mẹ chăm con nhưng với Bác lại khác. Đó cũng chính là lý do người ta gọi Bác là người Cha già của dân tộc.
Hình ảnh người Cha già với nỗi ưu tư
Đến lần thứ ba thức dậy anh vẫn thấy Bác đang ngồi đó. Mỗi lần thức giấc là một lần tâm trạng của anh được chuyển biến. Lần này anh hoảng hốt bởi đêm đã khuya và anh lo Bác mệt không tiếp tục được chuyến hành trình. Và lần này anh đã mạnh dạn tha thiết và năn nỉ Bác.
Cảm động trước tình cảm đó, Bác giải thích về lý do tại sao mình chưa ngủ. Đó là nỗi lo cho bộ đội, cho dân công đang ngủ ngoài rừng. Mặc dù Bác không tận mắt chứng kiến nhưng Bác cũng đã thấm thía nỗi khổ ấy. Đấy là nỗi lo của một nhân cách lớn, của một tình yêu thương bao la.
Chính tấm lòng đó đã khẳng định một chân lý đơn giản. Bác là Hồ Chí Minh – vị lãnh tự của dân tộc và cũng chính là người Cha già thân yêu. Bởi cả cuộc đời người đã dành trọn cho nhân dân, cho Tổ quốc và đó cũng chính là nét đẹp của một nhân cách cao cả.
Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ mãi mãi là một bài ca làm rung động và thổn thức bao đồng bào ta. Bởi ở đó là một tâm hồn lớn, là một người yêu nước thương người. Chính cảnh rừng đêm tĩnh mịch đã làm khắc họa ấn tượng hơn chân dung của người chủ tịch vĩ đại. Qua đó ta cảm nhận được tình cảm và lòng biết ơn của nhà thơ đối với Bác. Cảm ơn đã được theo dõi bài viết này của chúng tôi!
